Lanceloet en het hert met de witte voet
Version originale
p. 278-300
Texte intégral
I. [Vander joncfrouwen metten hondekine ende van Keyen]
Daventure vertellet, twaren, | |
Doe die heren wech waren | |
Ende die hof gesceden was, | |
Daer ic hier vore nu af las, | |
5 | Quam ene joncfrouwe gereden daer. |
Een wit hondekin liep haer naer, | |
Ende tirst dat si int hof quam | |
Ende si den coninc Artur vernam | |
Sprac si na haer lans wise: | |
10 | “Dat u God lone van paradise |
Die geweldech es alre sake! | |
Her coninc, doet horen mine sprake: | |
Hort nu mine aventure meest. | |
In dit lant staet een foreest | |
15 | Bi enen sconen gronen dale, |
Dat suldi nu bekinnen wale. | |
Dit foreest es beloken al | |
Tussen twee berge in een dal; | |
Daer ombe gaen hoge mure. | |
20 | Ic waent hem soude warden te sure |
Dire met crachte in comen soude, | |
Sonder tenen inde vanden woude | |
Daer een wiket staet herde clene. | |
Te dire stat ende el ne gene | |
25 | Machmen in dat foreest comen, |
Eest alsict hebbe vernomen. | |
Ende beneden op ene rivire | |
Staet menech boem goet ende dire. | |
Daert bi doet wesen soete. | |
30 | Een hert met enen witten vote |
Es meester vanden watere al | |
Ende vanden foreeste dat staet int dal. | |
Vort so bliken optie berge | |
Die lyone groet alse dwerge | |
35 | Die den hert alle wachten. |
Het doet daer quaet ieman vernachten: | |
Nacht ende dach sijn si gegar. | |
Mi ware leet ware ic gespar | |
Jegen hen: si sijn soe fel, | |
40 | Dat wanic weten harde wel. |
Her coninc, gine hebt niet vernomen | |
Op wat saken ic hier ben comen. | |
Diegene die mi hier heft gesant, | |
Si es coninginne in haer lant, | |
45 | Ende van menegen riddere vrouwe. |
Ic daert wel nemen op mine trouwe | |
Dat si hevet in haer bedwanc | |
Drie coninge al sonder wanc, | |
Die gereet tharen dienste sijn. | |
50 | Si es scoenre dan dat sonnescijn, |
Beide van hude ende van hare. | |
Oec en werd nieman geware | |
Dorperheit an hare en twint. | |
Si es een utermaten scone kint, | |
55 | Ende wel uten rike geboren. |
Bi harre cronen heeft si gesworen | |
Dat si nembermer neme man, | |
En si die hare gebringen can | |
Vanden hert den witten voet. | |
60 | Hine es te winne niet so goet. |
So wie die den lyoen slaet, | |
Eer hi den hert oec gevaet | |
Hi moet di jacht en stic herden: | |
Hi saelt hem te sure laten werden. | |
65 | Die daer nu varen woude |
Siet hier dit hondekin, datten soude | |
Leiden optie rechte slage | |
Int foreest, daer die hert lage | |
Ende in wandelinge es meest.” | |
70 | Keye sprac: “Semmi di heilegeest, |
Joncfrouwe, geeft mi dat hondekin. | |
Ic sal ember die gene sijn | |
Die varen sal alre eerst | |
Proven tgeval in dat foreest.” | |
75 | Die joncfrouwe was blide ende vroe |
Ende liet gene hondekin alsoe | |
Met Keyen bliven in dat hof. | |
Met bliscepen nam si orlof. | |
Des ander dages vele vroe, | |
80 | Eer die joncfrouwe daer quam alsoe |
Soe was Keye te hove comen, | |
Want gi hebt wel hiere vore vernomen | |
Dat hi qualike te hove was. | |
Nu was hi versoent, sijt seker das; | |
85 | Want sijn vrouwe die coninginne |
Haddem gemaect pays ende minne | |
Jegen den coninc ende Waleweine. | |
Dus es hi weder comen te pleine | |
Ende heeft dat hondekin genomen, | |
90 | Ende des ander dages comen |
Daer hi messe heeft gehort. | |
Daerna quam hi alsoe vort | |
Dat hi hem wapende ende reet dane; | |
Ende thondekin liep vor hem vast ane. | |
95 | Ende Keye volhden vaste naer. |
Die dach was scone ende claer, | |
Die vogle songen in dat wout | |
Ende optie eerde menechfout. | |
Ende een lettel vore middach | |
100 | Keye doe ene rivire sach |
Die wide was ende bodemloes, | |
Daer hi over moeste altoes, | |
Oft hi gedoen conde niet bat. | |
Die hont en sochte geen gewat | |
105 | Ende vloech over alse een vogel. |
Keye kerde ombe den togel | |
Ende reet weder thusward. | |
Dat hondekijn swam onvervard | |
Weder over dwater wijt. | |
110 | Tuscen hen tween was een strijt. |
Doe hi sach dat dede keer | |
Doe werd Keyen therte seer, | |
Welc sine onscout mochte sijn. | |
Doe pensdi dat hi thondekin | |
115 | Met sinen swaerde soude slaen |
Ende secgen dat hem ware ontgaen. | |
Al was Keye een deel verbolgen | |
Hine condet niet achtervolgen. | |
Als hi sijn ors nam metten sporen | |
120 | Liep dat hondekijn ember voren. |
Dit soe herdi alden dach | |
Onthier ende hi die borch sach | |
Daer Artur sijn hof hilt. | |
Doe liet hi in sinen scilt | |
125 | Sijn hoeft jamberlike hangen. |
Her Walewein quam daer gegangen | |
Grotelike houdende sijn spot. | |
Keye sprac: “Soe hulpe mi God, | |
In was henen niet verre | |
130 | Doe quam mi an, des benic erre, |
Ene siecheit harde groet. | |
Doe moestic keren dor di noet. | |
In dorste vorder varen niet, | |
In wiste wat mi was gesciet.” | |
135 | Nu latic van Keyen bliven |
Ende sal u van Lancelote scriven. |
II. [Hoe Lanceloet den witten voet gewan]
Ons telt vort die aventure | |
Dat Lancelot ter selver ure | |
Int hof was onlange comen. | |
140 | Doe hi dese mare heeft vernomen |
Sprac hi al onverbolgen: | |
“Bi mire trouwen, ic wille volgen | |
Desen hondekine, sonder waen.” | |
Sinen knape riep hi saen | |
145 | Ende dede sine wapine bringen daer naren, |
Ende haeste hem als die wilde varen | |
Bejagen prijs ende lof, | |
Ende ruemde Arturs hof. | |
Hi was vro ende blide. | |
150 | Nu waest in dien tide |
Dat coren bloide op dat velt. | |
Hi reet singende sinen telt, | |
Niet te sere no niet te sachte. | |
Sijn sin ende sine gedachte | |
155 | Wisten niet waer dat hi soude, |
Maer waer dat hondekin woude | |
Lopen, dien volgede hi [mede], | |
Dat horic secgen, [daer ter stede]. | |
Hine hilt wech [no strate daer]: | |
160 | Hi reet met gr [oten gere naer]. |
Hine hilt en g[ene raste mede] | |
Onthier ende h[i vernam die stede] | |
Daer hi quam op [ene riviere]. | |
Doe sach hi dat [die hont sciere] | |
165 | In water spranc opp [enbare]: |
Doe volgede Lanceloet [sonder sparen] | |
Ende gaf den orsse to[gels gnoech]. | |
Genindelike hi in sloe [ch], | |
Ende reet over dwater [metter spoet]. | |
170 | Doe soe beette Lanceloet |
Neder in dat grone [gras] | |
Ende beide dat hi dr [oge was] | |
Hi ende sijn ors oec beide. | |
Doe verleidi sijn gereide | |
175 | Ende sat op al onvervard, |
Ende voer henen ten foreeste [ward]. | |
Die wech was langer dan min [tale], | |
Des mogedi mi geloven wal [e]. | |
Dus reet hi vort ende vernam | |
180 | Int foreest, daer hi gereden quam. |
Eer hi int wiket conde comen | |
Hebbene die lione vernomen. | |
Met crachte hebben sine bestaen. | |
Genindelijke werdi hem saen | |
185 | Optie lione met sinen swerde, |
Want hi haers sere begerde. | |
Seven lione waren daer doe: | |
Hord, ic mach u secgen hoe, | |
Wildi die redene daer af horen: | |
190 | Een riddere hadde geweest te voren, |
Dire drie hadde geslegen doet. | |
Hi werde hem als dijs hadde noet, | |
Nochtan moesti tachterst sterven | |
Ende sijns lives derven. | |
195 | In segt over waer niet vort, |
Maer also alsict hebbe gehort | |
Soe darict u vertellen wel. | |
Lanceloet, die riddere snel, | |
Sloech mengen slach optie lione, | |
200 | Die hem wreet waren ende cone, |
Ende die hem niet en vermeden. | |
Onder hen quam hi daer gereden, | |
Sere slaende ende met nide. | |
Doe ontfinc hi in wederside | |
205 | Drie wonden groet ende wijt. |
Doe werd hem in nerst die strijt. | |
Doe ginc hi hem met cracht weren. | |
Hi sach wel hine const ontberen | |
Langer niet te sire eren. | |
210 | Hi was die nie conste keren |
No vlien, daer hijs hadde noet. | |
Mettien sloech hire drie doet. | |
Die andere waren hem wreet | |
Ende daden hem pine ende leet, | |
215 | Ende leverden hem wiges gnoech |
Onthier ende hise alle versloech. | |
Doe si doet inden sande lagen | |
Began hi sine wonden clagen. | |
Doch dancti Gode sere das | |
220 | [Dat hi] levende bleven was |
[Jegen lio] ne harde wreet | |
[Daer hi lan] c vore street. | |
[Hadde hi ni] et so starc gewesen, | |
[Hine hads nie] t mogen genesen | |
[Hi ginc daer sij] n part stoet | |
225 | [Ende sette i] n den stegereep den voet. |
[Al was] hi gewont ende moede, | |
[Hig] incker op met groten spoede | |
[E] nde reet daerna int foreest. | |
230 | [S] ijn ongemac was hem meest. |
[H] i horde vanden vogle di lude | |
[D] en roeke vanden soeten crude, | |
Dies daer vele was int wout | |
Maketde sine herte bout. | |
235 | Hi reet weder ende vort. |
Menege stemme heft hi gehort | |
Van voglen, die hem wel bequamen, | |
Ende sijns leets en deel benamen. | |
Hier ende ginder nam hi goem, | |
240 | Ende onder enen groffels boem |
Hi den hert doe licgen sach. | |
Nu hort wies Lanceloet doe plach: | |
Hi nam dat ors metten sporen. | |
Die hert saget ende liep voren, | |
245 | Ende Lanceloet volgede hem naer, |
Al was hi moede ende swaer. | |
Dat hondekijn liet nagaen; | |
Eer hijt wiste hattene gevaen. | |
Ende doent den hert hadde gevelt | |
250 | Reet hi harder dan den telt, |
Ende beette neder op dat gras. | |
Des wits voets hi girech was, | |
Ende snetene af met sinen swerde. | |
Doe viel hi neder an die eerde: | |
255 | Hine conste doe gestaen niet. |
Mettien hi enen riddere siet | |
Comen op een ors groet. | |
Doe so bat heme Lanceloet | |
Dat hi tote hem daer quame | |
260 | Ende hi den witten voet name, |
Ende hi hem gelove daer op trouwe | |
Dat hine vore der joncfrouwe, | |
Ende hi hare oec secgen soude | |
Dat hi lage inden woude | |
265 | Gewont wonderlike onsochte. |
Hi soude comen so hi irst mochte; | |
Ende si nembermer man ne name | |
Vor dat hi tote hare quame. | |
“Segt hare dat si wel doe | |
270 | Altoes, beide spade ende vroe. |
Ic heb mi gepient so sere | |
Om die doget ende om die ere | |
Die ic van hare hebbe gehort.” | |
Mettien stac hi die hant vort | |
275 | Ende gaf den riddere den voet. |
Hem hadde geweest alse goet | |
Haddine hem gegeven niet. | |
Dinc die sal sijn ende met gesciet | |
Die moet ember ten inde comen. | |
280 | Alsi den voet heeft genomen |
Nam hi sijn swaerd ende Lancelote sloech | |
Dat hijt qualike verdroech. | |
Hi dede ene dorperlike daet, | |
– Hads gemogen wesen raet! – | |
285 | Ende bejagede lettel ere. |
Hi vantene gewont ende wonden mere, | |
Ende loende hem met quade goet, | |
Alsmen heden dages doet | |
Ende heft gedaen menechwarf. | |
290 | God, die nie en verstarf, |
Mote alle die bose scrinken, | |
So dat si hen moten bedinken, | |
Ende alle haer quaetheit laten, | |
Ende werken bi rechter maten! | |
295 | Die riddere, die fel was harde sere, |
Doe hi gewont hadde den here, | |
Soe dat hem dochte dat hi daerbi | |
Sterven soude, doe voer hi | |
Aldaer doe woende die coninginne. | |
300 | Hi was van herten ende van sinne |
Utermaten ende sere vroe | |
Dat hem comen was alsoe; | |
Hi waende doe wel here wesen. | |
Maer eer die rime werd gelesen | |
305 | Soe sal hi ondervinden wel |
Oft hem iet beteren sal sijn spel. | |
Wat hulpet dat ict lanc makede? | |
Alse die riddere der borch nakede, | |
Ende hi daer vore gereden quam, | |
310 | Een garsoen sijn ors nam |
Ende leidet daermens wale plach. | |
Hoe blide hi was doe hi dit sach! | |
Selve ginc hi in die zale, | |
Daer hi was ontfangen wale | |
315 | Van ridderen ende van joncfrouwen, |
Diemen daer menege mochte scouwen. | |
Selve die joncfrouwe quam vort gegaen, | |
Dine wel daer wilde ontfaen | |
Om dat hi hare vremde was. | |
320 | In enen boegaerd op dat gras |
Ginc si doe entie riddere mede. | |
Nu hort wat hi doe dede. | |
−“Joncfrouwe,” seithi, “gi hebt gesworen | |
Vor hen allen die tuwen rike horen | |
325 | Dat gi nembermer nemet man |
En si die u gebringen can | |
Vanden herte den witten voet. | |
Nu sietene hier ende doet | |
Al uwen wille nu daer bi. | |
330 | Ic wanne quite ende vri |
Met minen swerde optie lyone, | |
Die mi fel waren ende cone. | |
Te rechte hebbic u gewonnen. | |
Alle die gene dies mi veronnen | |
335 | Moten hebben quade aventure, |
So sere es hi mi worden te sure!” | |
Doen dit die joncfrouwe verstoet | |
Si nam orlof ende opstoet, | |
Ende seide si wils hebben raet. | |
340 | Mettien si in die camere gaet. |
−“Ellindech wijf! wats mi gesciet! | |
Nu ne an mi God der eren niet. | |
Wat eest dat men mi doet verstaen! | |
Wat hebbic arm wijf mesdaen | |
345 | Jegen Gode onsen here?” |
Si weende utermatene sere | |
Ende clagede doe haer ongeval. | |
−“Here, es dit mine bede al, | |
Die ic oit bat spade ende vroe, | |
350 | Dat mi Got sinde toe |
Daer ic vrolijc met leitde minen tijt? | |
Ic wane in die werelt wijt | |
En es nu so leeliken niet. | |
Wats mi arme nu gesciet | |
355 | Hine scient van gere groter daet, |
Hi es so leelijc ende oec quaet! | |
Het doet mi ongeval, en trouwen.” | |
Mettien vernament die joncfrouwen | |
Ende quamen tot hare gegaen, | |
360 | Doe sise wenende sagen, saen. |
Si spraken doe alle an hare | |
Wat si hadde en wat har ware? | |
Si seide: “Gi selet weten wel. | |
Sagedi nu genen riddere fel, | |
365 | Dien ic soe wel dede ontfaen? |
Mi donct het es alsoe vergaen: | |
Hi heeft hier bracht den witten voet. | |
Ic bidde u dat gi wel doet | |
Ende mi gevet goeden raet. | |
370 | Gi moget wel sien hoet mi staet.” |
Ene joncfrouwe, die stont bi hare, | |
Si seide: “Joncfrouwe, nu nemet ware, | |
Onse raet en can gehelpen niet. | |
Het ware goet datmen siet | |
375 | Ende men sinde om uwe man, |
Ende dat si u geraden dan; | |
Dat donct mi alre best gedaen.” | |
Die joncfrouwe seide doe saen: | |
“Ic wille sinden dan alte hant | |
380 | Om al mine ridders in min lant, |
Dat si comen haestelike | |
Alle die horen te minen rike; | |
Daer ware sere hars te doene.” | |
Daer quam doe menech ridder coene | |
385 | Ende oec menech jongelinc |
Eer die sonne onderginc | |
Ende des ander dages vele vroe. | |
Ic horde secgen dat quamen doe | |
. LX. hondert niet min een, | |
390 | Die van hare hilden leen. |
Daer quamen oec drie coninge gecroende | |
Eer die sonne den dach verscoende, | |
Ende met hen so menech man, | |
Dat icse niet genomen ne can. | |
395 | Si beetten ende gingen in die zale. |
Die joncfrouwe ontfincse wale. | |
Doe deetse die coninginne saen | |
Int vrijthof te gadere gaen. | |
Met hen die gene die si wouden, | |
400 | Ende die si waende dat haer souden |
Geraden dbeste dat si consten, | |
Ende die haer alles goeds onsten, | |
Ende die si oec getroude wel | |
Deet sire gaen, ende nieman el. | |
405 | Met hen ginc si inden boegaert. |
Die coninge spraken te harrewaerd: | |
Wat si gebode, ende wat si woude? | |
Si seide dat sijt hen secgen soude. | |
“Hier es comen nu tote mi | |
410 | Een riddere, in weet wie hi si, |
Ende heeft hier bracht den witten voet, | |
Het heefter menech riddere goet | |
Sijn lijf daer ombe verloren. | |
Hi heft mi geleit te voren | |
415 | Dat hine met stride gewonnen heft. |
Eest waer dat hi mi segt, | |
Sone gewinnic nembermere | |
Noch bliscap noch oec ere; | |
Hi es soe leelijc ende oec quaet. | |
420 | Hier op willic hebben raet. |
Al ware hi te manne gename, | |
Godweet, het ware onbetame | |
Dat hi u alre here soude sijn.” | |
Doe antwerde haer daer een coninc fijn: | |
425 | “Joncfrouwe, u tale hebwi vernomen. |
Men doe ons hare den ridder comen, | |
Ende alse wi horen sine tale | |
Soe selewi u geraden wale.” | |
Doe riepmen den riddere ende hi quam. | |
430 | Ende done die joncfrouwe vernam, |
Begonste si te weenne sere | |
Ende seide: “Willecome, here!” | |
Hi antwerde hare doe met sinne. | |
Ay hoe serech stont di coninginne! | |
435 | Dat sine daer nie gesach |
Dat was haerre herten en swear slach. | |
Daer stont een coninc, die wel onste | |
Sire vrouwen, ende hi begonste | |
Den riddere saen te vragene doe | |
440 | Op wat saken ende hoe |
Hi te hove ware comen. | |
Alst die riddere hevet venromen | |
Hi seide: “Here, in onse lant | |
Es menegen riddere wel becant, | |
445 | Ende daer loept oec die niemare |
Dat dese joncfrouwe alsulc ware, | |
Dat si niet huwen ne mochte, | |
En ware an dien die haer brochte | |
Vanden hert den witten voet. | |
450 | Mijn vader es een ridder goet |
Ende hiet mi dat ic varen soude | |
Den hert jagen inden woude. | |
Des benic nu te hovede comen: | |
Den hert hebbic sinen ganc benomen | |
455 | Ende hebbe hier sinen voet brocht, |
Dien menech riddere heft becocht. | |
Trecht daer af willic daer bi, | |
Want hi te sure es worden mi.” | |
Doe die coninc dit verstoet, | |
460 | Pensde hi in sinen moet, |
Dat wel waer mochte wesen. | |
Hi seide: “Joncfrouwe, hort na desen: | |
Onse raet ende onse macht | |
Dats datmen verste .xiiij. nacht; | |
465 | In canre niet beters toe gesien. |
Hier binnen so mach vele gescien.” | |
Den riddere doe evele behagede | |
Datmen den verst so lange dagede. | |
Hi wiste wel dat hem quaet ware, | |
470 | Ende was daeromme te meer in vare. |
Die verste die moeste sijn alsoe. | |
Dies was die joncfrouwe blide ende vroe. | |
Sine liet geen hof scieden niet. | |
Dat si wilde ende dat si hiet | |
475 | Dat was scire daer gedaen. |
Nu latic dese tale hier staen, | |
Ende late dese heren dus daer bliven. | |
Ende sal van Waleweine scriven. |
III. Hoe Walewein Lancelote bescudde en enen camp voor hem vacht
Daventure doet ons cont, | |
480 | Dat Walewein ter selver stont |
Sere dochte dat Lanceloet | |
Ware nu in groter noet, | |
Om dat hi daer af niet vernam, | |
Noch en gene boetscap quam. | |
485 | Hi was te Kardole binnen |
Met Arturs wive, der coninginnen, | |
Ende die coninc hine was daer niet. | |
Mettien hi enen knape siet. | |
Tote hem riep hine doe saen. | |
490 | Hi hietene om sijn ors gaen. |
(Dit was eens mergens vroe). | |
Men brachte hem sijn ors doe. | |
Hi sat doe op onvervaert, | |
Maer hine wiste waerwart | |
495 | Dat was dat hi varen soude, |
Maer alset selve God woude | |
Reet hi onthier ende hi vernam | |
Dat hi vorden foreeste quam. | |
Daer sach hi licgen anden sande | |
500 | Beide die voete ende die hande |
Vanden ridders dire bleven doet. | |
Doe waendi dat ware Lanceloet. | |
Hi viel neder doe opt gras | |
Van rouwen die hi hadde das. | |
505 | Hi dreef dat alre meeste seer |
Dat man sal maken nembermeer, | |
Noch nie maketde daer te voren, | |
Omdat hi waende hebben verloren | |
Lancelote den riddere snel. | |
510 | Sident vergout hijt hem wel. |
Doen sat hi weder op sijn paert | |
Ende reet ten foreestewaerd | |
Om daer te siene hoet daer stoet. | |
Doe sach hi sinen geselle goet | |
515 | Nederliggen daer int gras. |
Here God, hoe blide hi doe was! | |
Hi beette ende weende sere | |
Ende seide: “Lanceloet, geselle, here, | |
Segt, wi hevet u dit gedaen?” | |
520 | Alse Lanceloet dit hevet verstaen: |
“Soe segt mi wie sidi dan?” | |
Walewein antwerde hem daer an: | |
“Here, Walewein es min name, | |
Dien herde leet es uwe mesquame.” | |
525 | Doen her Lanceloet dat hoerde |
Nu hort wat hi doe antworde: | |
“Walewein, live geselle goet, | |
Ic hadde gewonnen den witten voet | |
Optie felle lione met crachte, | |
530 | Die mi gewont hebben onsachte, |
Alse gi hier nu scouwen moget; | |
Doe quam hier en ridder sonder doget, | |
Dies ic wel doe werd geware. | |
Ic bat hem dat hi quame hare. | |
535 | Hi deet doe ende quam te mi. |
Ic seide doe: “Edel riddere vri, | |
Ic bidde u, dat gi wel doet, | |
Ende voret desen witten voet | |
Aldaer die joncfrouwe nu si.” | |
540 | Doe hine hadde sloech hi mi |
Ende stac mede in minen lichame | |
Met sinen swaerde te mire mesquame.” | |
Ende doe Walewein horde die sake | |
Nam hine met groten [on [gemake | |
545 | Ende setten vor hem op sijn gereide. |
Uten woude voren si beide. | |
Doe hadde Walewein verhort | |
Secgen dat daer ene port | |
Over enen groten berch stoet, | |
550 | Daer een ersatere woende vroet. |
Doe voerdi Lancelote aldare, | |
Ende bat hem dat hijs name ware, | |
Ende hine genase haestelike. | |
Dadijt, hi souden maken rike. | |
555 | Ende Walewein wiesde den ersatere mere |
Ene const, die daertoe halp wel sere. | |
Ende hi sciet doe van Lancelote | |
Ende voer met hasten herde grote, | |
Daer die brullocht wesen soude. | |
560 | Lettel wiste ieman wat hi woude |
Doen hi daer inder borch quam. | |
Lettelgoet ieman ware nam | |
Wie hi was, oft wat hi wilde; | |
Daer was so menech ridder milde. | |
565 | Maer eer dat quam die avont |
Soe waest menegen riddere cont. | |
Ende het was op dien dach comen, | |
Dattie riddere soude hebben genomen | |
Tenen wive die joncfrouwe. | |
570 | Dies was int hof doe groten rouwe |
Van allen den genen die daer waren, | |
Dat so verre was gevaren. | |
Daer was een caplaen gereet: | |
Die joncfrouwe quam, al wast haer leet, | |
575 | Om den riddere sijn belof te doen. |
Mettien quam der Walewein die coene | |
Ende vrachde daer doe oppenbare | |
Wat manne dattie gene ware | |
Die de joncfrouwe hebben soude? | |
580 | Die ridders vrachden wat hi woude? |
−“Wat ic wille?...” Doe sprac di quade | |
“Ic hebse gewonnen met rechter dade.” | |
−“Wonstuse?” −“Jaic,” seit hi, “en trouwen | |
−“Du liges: dat sal di noch berouwen! | |
585 | Dune ontfars mi in die helle |
Ic sal wreken minen geselle, | |
Die di op trouwe ende op goet | |
Gaf te vorne den witten voet; | |
Ende du daets dijns selfs onnere, | |
590 | Want min geselle was gewont sere, |
Ende du wondetsene meer daertoe. | |
Dies biedic hier den hanscoe, | |
Eest dattune daers ontfaen.” | |
Doe antwerde die riddere saen: | |
595 | “Du liges vulike alse een quaet. |
In wiste noit van sulker daet | |
Alse gi mi hier tiet an. | |
Alse gijs berouwenesse hebt dan | |
Dan saelt wesen alte spade.” | |
600 | Mettien so werd di camp gestade. |
Echt soe sprac die riddere doe | |
Te Waleweine, ic segt u hoe: | |
“In weet wat gi hebt vernomen, | |
Maer gi sijt an ene sotheit comen | |
605 | Dat gi mi beroept, secgic u, |
Van selker dinc alse gi sprect nu; | |
Soe hoe sore mede es gesciet, | |
Ic ne waers hier sculdech niet | |
Redene te houdene jegen u. | |
610 | Het es so verre comen nu, |
Dattie camp wesen moet. | |
Ic weet mi selve nu so goet, | |
Ende van deser dinc so claer, | |
Ic ontsie u niet een haer.” | |
615 | Walewein die sprac sine doget: |
“Riddere, ontsiet mi, oft gi moget! | |
Dat wetic wel, dat gi mi niet | |
Van enen cleinen hare ontsiet; | |
Maer God weet, ic ontsie u min. | |
620 | In weet oft doet min domme sin. |
Hebdi doget, gi sultse vinden. | |
Ic soude mi node onderwinden | |
So hoger dinc, ic segt u twi: | |
En es om geen spel, dat donct mi, | |
625 | Hets om dlijf ende om die ere. |
In hadde hier nembermere | |
U met so hoger dinc beseit, | |
In hadde wel die waerheit | |
Geweten, ende oec bi welker sake.” | |
630 | Dus bleef daer harre tweer sprake. |
Des was die joncfrouwe harde vroe | |
Ende alle die daer waren doe, | |
Ende mede die haer waren hout. | |
Ende Walewein, die riddere stout, | |
635 | Dede hem wapenen daer te hant. |
Sine coisen hi doe bant. | |
Sinen halsberch scuddi ane, | |
Die hem wel sat, na minen wane. | |
Den wapenroc hire boven doet. | |
640 | Men brachte hem den helm goet, |
Die wel jegen slage mochte, | |
So wat so menne gerochte, | |
Jegen steke ende jegen slagen. | |
Hine wilde des camps niet verdagen, | |
645 | Want doe hi al gewapent was |
Dedi bringen in dat gras | |
Sijn ors, dat scone was ende groet. | |
Hi seinde hem daer te deser noet. | |
Wat hulpt dat icker vele af seide? | |
650 | Wel geatsemert warense beide: |
Daertoe waren si beide goet. | |
Si daden een rikelijc gemoet, | |
Ende si hen daer soe onderstaken, | |
Dat harre beider scachte braken. | |
655 | Si vingen doe beide ten swerde, |
Want elkerlijc anderen geerde. | |
Met nide si di swaerde verdrogen | |
Ende grote slage daer met slogen, | |
Manlijc op anderen mengen slach, | |
660 | Dat hem wonderde wie dat sach. |
Si vochten dus lange ende sere. | |
Die joncfrouwe sprac: “God onse here | |
Moete Waleweine nu gestarken!” | |
Men mochte daer sien die sparken | |
665 | Die ut haren helmen spranc. |
Si maecten daer groet geclanc. | |
Daer ne was en geen verdrach, | |
Si slogen menegen swaren slach. | |
Wat hulpet dat ict lanc maecte? | |
670 | Walewein sloech doe ende geraecte |
Den riddere dat hi hem clovede | |
Den helm ende al metten hovede, | |
Dat hem tswaerd dorewoet | |
Ten scouderen eert wederstoet. | |
675 | Daer was een gecrijs groet: |
Hi viel neder ende was doet. | |
Men bantene an eens perts start, | |
Men sleiptene (hi waes wel waerd)! | |
Men sleiptene vord ende weder | |
680 | Te berge op, te dale neder. |
Aldus moten si alle bederven | |
Die hen loesheiden bewerven! | |
Ic daert wel nemen op min trowe, | |
Dat nu blide was die joncfrouwe | |
685 | Ende alle die met hare waren. |
Walewein seide doe: “Ic wille varen” | |
– Besien wat sijn geselle dade. | |
Die joncfrouwe seide: “Het is te spade. | |
Ne ware, ward u bequame, | |
690 | Ic wiste nu gerne sinen name.” |
Doe sprac weder die riddere snel: | |
“Joncfrouwe, men magen nomen wel. | |
Hi es die beste riddere die leeft | |
Ende die werelt binnen heft, | |
695 | Ende die scoenste oec daer mede.” |
Die joncfrouwe sprac: “Al mine bede | |
Ne hebbic dan niet verloren, | |
Die ic hebbe gebeden hier voren.” | |
−“Joncfrouwe, hi hetet Lanceloet. | |
700 | In sach noit sinen genoet |
Van te doene grote daet. | |
Ic wiste gerne hoet met hem staet.” | |
Die joncfrouwe antwerde hem des: | |
“Ic secgu, riddere, wat nu es: | |
705 | Gi sult doen uwes selfs ere |
Ende met mi bliven tramere; | |
Ende margen alse di sonne opgaet, | |
Oft u so int herte staet, | |
So vaert daer u geselle si.” | |
710 | Doen sprac die riddere vri: |
“Joncfrouwe, ic sal doen u gebot.” | |
−“Here,” seit si, “dat lone u Got.” | |
Doe was Walewein hovescelike | |
Ontfaen van menegen ridder rike. | |
715 | Al die gene di waren dare |
Namen sijns do grote ware. | |
Alset opten etentijt quam | |
Die joncfrouwe Waleweine metter hant nam | |
Ende dedene sitten neven hare. | |
720 | Si nam sijns daer gode ware. |
Ende die daer dienden in di zale | |
Plagen sijns daer harde wale. | |
Doe dat eten was gedaen | |
Ende die riddere opgestaen | |
725 | Maecten si bliscap ende spel, |
Want hen allen voget wel. | |
Nu hort wat die joncfrouwe doet. | |
−“Walewein,” seitsi, “riddere goet, | |
Ic weet wel gine wilt letten niet. | |
730 | Alse gi uwen geselle siet |
Quedten mi, des biddic u. | |
Ic bevele u te Gode nu: | |
In weet wanneer ic u mer sie; | |
Ic biddu, dat u goet gescie, | |
735 | Dat gi met uwen geselle weset |
Onthier ende hi wel geneset, | |
Ende gi met hem comet hier.” | |
Doe sprac Walewein, die ridder fier: | |
“Joncfrouwe, dat salic doen al, | |
740 | Geeft mi God geluc ende geval.” |
Doen dese tale was gedaen | |
Ginc si in hare camere saen, | |
Ende doen gingen die knapen | |
Waleweine saen een bedde maken | |
745 | Dat rikelijc was ende scone. |
Al hadde hi gedragen crone, | |
Tote Akers inden selven dage, | |
So mochte hire wel, sonder sage, | |
Op hebben gelegen harde wel. | |
750 | Een knape starc ende snel |
Brachte enen cuelc sidijn | |
Ende orcussen purperijn. | |
Een ander brachte daer gedregen | |
Twe slapelakene niedwegen, | |
755 | Wit gevouden ende cleene, |
Daer noit man oec ne geene | |
So goet met ogen ne sach, | |
Alse daer Walewein doe op lach. | |
Doe si op dat bedde waren gespreet, | |
760 | Brachte ene joncfrouwe daer gereet |
Een covertuer bespringet met goude, | |
Die hi over hem hebben soude. | |
Die al die werelt ware dorgaen | |
Hine hadde negene so gedaen | |
765 | Vonden, bedi si was so goet. |
Tgesticte datter ane stoet | |
Ne coste niet so lichtelike, | |
Men priset vor een conincrike. | |
Doe dat bedde was gereet | |
770 | Een knape om Walweine geet, |
Dine slapen dede comen. | |
Doe hi dat bedde hadde vernomen | |
Soe rikelike ende soe goet, | |
Doe seide hi in sinen moet, | |
775 | Dat hi noit daer ne quam |
Daer hi so goet enech vernam. | |
Hi dede na dat hem was bewant | |
Ende ginc slapen altehant. | |
Ende des marge [ns] herde vroe | |
780 | Stont hi op ende nam orlof doe. |
Ende sat met haesten op sijn paert | |
Ende voer te sinen geselle waerd. | |
Doe hi quam daer hine liet | |
En was hi wel genesen niet. | |
785 | Al waest hem te doene swaer |
Hi moeste na hem beiden daer | |
Onthier ende dat hem dochte | |
Dat hi wapine dragen mochte, | |
Oft noet ware ende te doene. | |
790 | Doe dede Walewein die coene |
Jegen den ersatere alsoe, | |
Dat hijs blide was ende vroe, | |
Ende hietse beide ter selver stont | |
Varen ende keren gesont. | |
795 | Si saten op so dat si vernamen |
Dat si beide ter borch quamen. | |
Men werd hens geware saen. | |
Die joncfrouwe quam jegen hem gegaen | |
Ende hietse wellecome wesen. | |
800 | −“Vrient,” seit si, “sidi genesen?” |
−“Jaic, joncfrouwe, sonder wanc, | |
Des moet God hebben danc.” | |
Walewein sprac: “Joncfrouwe goet, | |
Wat donct u best watmen doet? | |
805 | Mijn geselle es comen nu, |
Die hier gewonnen hevet u, | |
Dat hem worden es te sure; | |
Maer hine wilt op dese ure | |
Niet gehuwen, dat si u cont. | |
810 | Hi willet u versten toter stont |
Dat hi weder comet hier | |
Met sinen magen alse ridder fier; | |
Maer hi wilt dat gi dus blieft, | |
Ende dat gijs geen ongedout en drieft, | |
815 | Al eest dat hi u dus laet.” |
Die joncfrouwe, die haer wel gemaect | |
Antwerde: “Here, lude ende stille | |
Benic gereet te sinen wille: | |
Ic sal beiden, hoe dat oec si | |
820 | Alse lange alse sijn wile si. |
Ende oec salic na sinen rade | |
Werken beide vroech ende spade.” | |
Dit behagede Lancelote wel, | |
Want hi in nereste no in spel, | |
825 | Noch oec om lief, no om leet. |
Noch om gene dinc die hem overgeet, | |
Noch om al die werelt oec mede | |
En haddise niet genomen ter stede, | |
Ende omder coninginnen wille, | |
830 | Die hi minde lude ende stille; |
Dit was hem die meeste sake. | |
Men dede die heren welte gemake. | |
Daer was bliscap ende spel groet. | |
Die coninginne ende oec Lanceloet | |
835 | Saten te gadere ende spraken daer. |
Hi bequam hare wel vorwaer. | |
Si wilde, hebbic vernomen, | |
Dattie brullocht ware volcomen; | |
Maer si scaemde hare, dat secgic u, | |
840 | Dat sine eyschen soude nu. |
Dus bleven si twe dage daer, | |
Ende des derdes dages daernaer | |
Namen si orlof beide te samen | |
Ende reden so verre, dat si quamen | |
845 | Te Arturs hove te Karmeloet, |
Daer doen bliscap was wel groet | |
Omdat si beide comen waren. | |
Si telden hoe si hadden gevaren | |
Den coninc ende der coninginnen. | |
850 | Des waren si blide in haren sinne |
Dat hen dus was vergaen. | |
| |
Nu latic hier af die tale staen, | |
Ende sal u vertellen, alsict vernam, | |
Hoe Torec irst ter werelt quam, | |
855 | Ende hoe hi daerna quam te hove |
Ende werd een riddere van grote love. |
Le texte seul est utilisable sous licence Licence OpenEdition Books. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Récits arthuriens en moyen néerlandais
Ce livre est diffusé en accès ouvert freemium. L’accès à la lecture en ligne est disponible. L’accès aux versions PDF et ePub est réservé aux bibliothèques l’ayant acquis. Vous pouvez vous connecter à votre bibliothèque à l’adresse suivante : https://0-freemium-openedition-org.catalogue.libraries.london.ac.uk/oebooks
Si vous avez des questions, vous pouvez nous écrire à access[at]openedition.org
Référence numérique du chapitre
Format
Référence numérique du livre
Format
1 / 3