Świadek: jak się staje, czym jest?
Witness: How is a Witness Made, What is a Witness?
Struktura świadectwa i pozycja świadka są od niemal trzech dekad przedmiotem pogłębionego namysłu badaczy i artystów. Niewątpliwie to studia nad Holocaustem i związany z nimi zwrot etyczny przyczyniły się do tego w największym stopniu, co nie oznacza, że Zagłada i genocyd były w zakresie jedynym przedmiotem analizy. Niniejszy tom wieloautorski pod redakcją Agnieszki Daukszy i Karoliny Koprowskiej wnosi w ten kontekst związany z kolejnymi, utrwalonymi fazami humanistycznych dyskusji teoretyczny...
For nearly three decades now, the structure of testimony and the position of witness have been the topic of deep reflection by scholars and artists. Holocaust studies and the related ethical turn have undoubtedly contributed to this to the greatest extent, although it does not mean that the Holocaust and genocide were the only topic of analysis. This multi-authored volume, edited by Agnieszka Dauksza and Karolina Koprowska, brings new, still unexplored threads into the context of successive, e...
Éditeur : Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Lieu d’édition : Warszawa
Publication sur OpenEdition Books : 5 janvier 2024
ISBN numérique : 978-83-67637-56-5
DOI : 10.4000/books.iblpan.8067
Collection : Nowa Humanistyka | 51
Année d’édition : 2019
ISBN (Édition imprimée) : 978-83-66448-05-6
Nombre de pages : 395
Agnieszka Dauksza
Świadek: jak się staje, czym jest?Świadek, czyli kto?
Joanna Tokarska-Bakir
Bracia miesiące: świadectwo sprawców (komunikat konferencyjny)Elżbieta Janicka
Obserwatorzy uczestniczący i inne kategorie. O nowy paradygmat opisu polskiego kontekstu ZagładyKarolina Koprowska
Okolica: wymiary postronności na wsiMałgorzata Sugiera
Badacz jako świadek: między wiedzą uniwersalną a lokalnąStawanie się świadka/świadectwa
Ryszard Nycz
My, świadkowieGrzegorz Niziołek
Władza świadectwa. Między polityką a etykąAgnieszka Dauksza
Ustanawianie świadkaKatarzyna Grzybowska
Świadek wobec triady: prawda – sprawiedliwość – wyrok. Refleksje na kanwie procesu Amona GöthaŚwiadek, czyli co?
Jacek Leociak
Redefinicja kategorii świadka i świadectwa. Wokół rzeczy wykopanych na terenie miejsca-po-getcie w WarszawieMateusz Borowski
Świadek w medialnych asamblażachJacek Małczyński
Jak drzewa świadczą? W stronę nie-ludzkich figuracji świadkaMikołaj Smykowski
Ekologiczne świadectwo Zagłady. Repatriacja mirabelki na MuranówWystawianie świadka
Anna Kowalcze-Pawlik
„Uczyniłaś mnie teraz sprawozdawcą twego końca”: świadectwo w The Tragedy of Mariam Elizabeth CaryKatarzyna Bojarska
Świadectwo artystyczne – przypadek Ottona Dova KulkiAleksandra Szczepan
O wystawianiu historii. Świadek Zagłady na scenie zbrodniMaria Kobielska
Świadek na wystawie. Świadectwa w nowych muzeach historycznychStruktura świadectwa i pozycja świadka są od niemal trzech dekad przedmiotem pogłębionego namysłu badaczy i artystów. Niewątpliwie to studia nad Holocaustem i związany z nimi zwrot etyczny przyczyniły się do tego w największym stopniu, co nie oznacza, że Zagłada i genocyd były w zakresie jedynym przedmiotem analizy. Niniejszy tom wieloautorski pod redakcją Agnieszki Daukszy i Karoliny Koprowskiej wnosi w ten kontekst związany z kolejnymi, utrwalonymi fazami humanistycznych dyskusji teoretycznych wątki nowe, jeszcze nie eksplorowane. Zgromadzone tu teksty zdają sprawę z zasadniczej zmiany w rozumieniu pozycji świadka w kulturze w relacji do świadectwa oraz do parezji. Wcześniejsza semantyka zaświadczania, zogniskowana wokół i na figurze ocalałego, włączała w swój porządek nader często także: oskarżanie, upominanie się o sprawiedliwość, zwracanie się przeciw krzywdzącemu jako już-nieobecnemu, dając mu przewagę moralno-epistemiczną. Obecnie już nie antyteza mówienia i języka jest, jak się wydaje, kluczowa u świadka (jako nieludzkiego i postludzkiego), ale naruszanie przez świadectwo uzgodnionych kolektywnych reguł prawdo-mówności. (Prof. dr hab. Tomasz Majewski)
For nearly three decades now, the structure of testimony and the position of witness have been the topic of deep reflection by scholars and artists. Holocaust studies and the related ethical turn have undoubtedly contributed to this to the greatest extent, although it does not mean that the Holocaust and genocide were the only topic of analysis. This multi-authored volume, edited by Agnieszka Dauksza and Karolina Koprowska, brings new, still unexplored threads into the context of successive, established phases of theoretical humanist discussions. The texts collected in this book present a significant change in the understanding of the status of a witness in culture, in relation to testimony and parrhesia. Earlier semantics of testifying, centred around and on the figure of the survivor, often also included the following in its order: accusations, calls for justice, coming out against the wrong-doer as now-absent, giving them a moral-epistemic high ground. Nowadays, it is not the antithesis of speaking and language that is, as it would seem, crucial to the witness (as non-human and post-human), but it is the testimony’s violation of the agreed, collective rules of truth-fulness. (Prof. Dr hab. Tomasz Majewski)
Agnieszka Dauksza – doktor literaturoznawstwa, pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki UJ. Autorka czterech książek: „Jaremianka. Biografia” (2019), „Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej” (2017), „Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców” (2016) i „Kobiety na drodze. Doświadczenie przestrzeni publicznej w literaturze przełomu XIX i XX wieku” (2013). Redagowała m.in. tomy: „Maria Jarema: wymyślić sztukę na nowo” i „Świadek: jak się staje, czym jest?”, „Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym”. Redaktorka czasopisma naukowego „Teksty Drugie”.
Laureatka między innymi Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”, Nagrody Literackiej „Gryfia”, Nagrody Newsweeka imienia Teresy Torańskiej, Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej START, Nagrody imienia Adama Włodka, Nagrody Naukowej „Polityki”, stypendiów MNiSW i MKiDN, programów NCN i NPRH, Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO, Stypendium Miasta Gdańska, Nagrody „Portrety”; finalistka Nagrody Literackiej „Nike”.
Karolina Koprowska – asystentka w Instytucie Judaistyki i doktorantka kulturoznawstwa na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka książki Postronni? Zagłada w relacjach chłopskich świadków (2018), współredaktorka publikacji: Świadek: jak się staje, czym jest? (2019), „jak burgund pod światło...” szkice o Zuzannie Ginczance (2018). W latach 2016-2020 kierowniczka projektu badawczego „Miejsce urodzenia jako kategoria badań kulturowych. Migracje – tożsamość – pamięć” w ramach programu Diamentowy Grant. Od 2019 roku członkini Zarządu Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych.
Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Maszynerie afektywne
Literackie strategie emancypacji w najnowszej polskiej poezji kobiet
Monika Glosowitz
2019
Maszynerie afektywne
Literackie strategie emancypacji w najnowszej polskiej poezji kobiet
Monika Glosowitz
2019
Nowa humanistyka
Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii
Przemysław Czapliński, Ryszard Nycz, Dominik Antonik et al. (dir.)
2017
Kultura afektu - afekty w kulturze
Humanistyka po zwrocie afektywnym
Ryszard Nycz, Anna Łebkowska et Agnieszka Dauksza (dir.)
2015
Nowa humanistyka
Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii
Przemysław Czapliński, Ryszard Nycz, Dominik Antonik et al. (dir.)
2017
Kultura afektu - afekty w kulturze
Humanistyka po zwrocie afektywnym
Ryszard Nycz, Anna Łebkowska et Agnieszka Dauksza (dir.)
2015
