Błądzące słowa
Jacques Rancière i filozofia literatury
Rambling Words. Jacques Rancière and the Philosophy of Literature
Książka ta przynosi pierwszą całościową prezentację filozofii Jacques'a Rancière'a na gruncie polskiej humanistyki. Tego rodzaju synteza musi jednak uwzględnić kilka specyficznych czynników. Po pierwsze, Rancière to myśliciel adyscyplinarny, operujący w przestrzeni dyskursywnego niedookreślenia. Jego ambicją pozostaje wytyczanie dróg pomiędzy różnymi domenami, pozwalające zawiesić związane z nimi uprawomocnienie władzy. Podążając tymi drogami, przecinamy terytoria tradycyjnie zarezerwowane dl...
This book introduces into the Polish humanities the first holistic presentation of the philosophy of Jacques Rancière. Such a synthesis, however, must take into account several specific factors. Firstly, Rancière is an adisciplinary thinker, working within the space of discursive ambiguity. His ambition is to chart the paths between different domains, which would allow one to put on hold the validation of authority they are linked with. Following these paths, we cross territories traditionally...
Éditeur : Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Lieu d’édition : Warszawa
Publication sur OpenEdition Books : 5 janvier 2024
ISBN numérique : 978-83-67637-42-8
DOI : 10.4000/books.iblpan.7972
Collection : Nowa Humanistyka | 35
Année d’édition : 2017
ISBN (Édition imprimée) : 978-83-65832-38-2
Nombre de pages : 408
Książka ta przynosi pierwszą całościową prezentację filozofii Jacques'a Rancière'a na gruncie polskiej humanistyki. Tego rodzaju synteza musi jednak uwzględnić kilka specyficznych czynników. Po pierwsze, Rancière to myśliciel adyscyplinarny, operujący w przestrzeni dyskursywnego niedookreślenia. Jego ambicją pozostaje wytyczanie dróg pomiędzy różnymi domenami, pozwalające zawiesić związane z nimi uprawomocnienie władzy. Podążając tymi drogami, przecinamy terytoria tradycyjnie zarezerwowane dla teorii polityki, socjologii, psychologii, estetyki, historii literatury, itp. Po drugie, wedle francuskiego filozofa wszelkie myślenie zasadza się na ponownym przemyśleniu, przemieszczającym przedmiot z miejsca, w jakim się zwyczajowo ujawnia. Dlatego Błądzące słowa to próba wielostronnej problematyzacji szeregu zagadnień i pojęć (takich jak dzielenie zmysłowego, policja i polityka, nieme słowo, niezgoda i in.). Po trzecie, namysł Rancière'a wyłania się ze sporu; by zrozumieć oryginalną ideę politycznego upodmiotowienia czy koncepcję emancypacji wyrażoną przy wykorzystaniu figur "mistrza ignoranta" oraz "filozofa plebejskiego", trzeba zrekonstruować polemiki, z których one wyrastają. Z tego względu pierwszoplanowymi bohaterami tej książki stają się tacy myśliciele, jak Michel Foucault, Pierre Bourdieu, Louis Althusser, Chantal Mouffe czy Alain Badiou. Równocześnie w centrum zainteresowania znajduje się, zgodnie z tytułem, filozofia literatury. Analizom zmiennych historycznie reżimów sztuki towarzyszą interpretacje kanonicznych dzieł, których autorami są pisarze różnych epok (Gustave Flaubert, Max Jacob, Bertold Brecht, Vladimir Nabokov, Philip Roth). Literatura ujawnia tutaj swój utajony polityczny potencjał, albowiem modyfikuje mapę tego, co możliwe do pomyślenia, nazwania, odczucia i zdziałania.
This book introduces into the Polish humanities the first holistic presentation of the philosophy of Jacques Rancière. Such a synthesis, however, must take into account several specific factors. Firstly, Rancière is an adisciplinary thinker, working within the space of discursive ambiguity. His ambition is to chart the paths between different domains, which would allow one to put on hold the validation of authority they are linked with. Following these paths, we cross territories traditionally reserved for the theory of politics, sociology, psychology, aesthetics, literary history, etc. Secondly, according to the French philosopher, all thinking is based on re-thinking, moving the subject from the place it usually presents itself in. This is why Rambling Words is an attempt at a multi-faceted problematisation of several issues and notions (such as dividing the sensual, police and politics, mute words, discord, and so on). Thirdly, Rancière’s musings emerge from a dispute; in order to understand the original idea of political empowerment or the concept of emancipation expressed through the use of the figures of ‘the ignorant schoolmaster’ and ‘the plebeian philosopher’, one has to reconstruct the disputes they stem from. This is why the leading characters of this book are thinkers such as Michel Foucault, Pierre Bourdieu, Louis Althusser, Chantal Mouffe, or Alain Badiou. Simultaneously, philosophy of literature is also at the centre of interest, in line with the title of the work. Analyses of historically changeable regimes of art are accompanied by interpretations of canonical works, whose authors are writers of different epochs (Gustave Flaubert, Max Jacob, Bertold Brecht, Vladimir Nabokov, Philip Roth). Literature reveals its hidden political potential here, as it modifies the map of that, which is possible to be thought, to be named, to be felt and done.
ORCID : 0000-0001-8789-7241
Jerzy Franczak – prozaik, eseista, literaturoznawca. Profesor w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Wydziale Polonistyki UJ. Autor esejów, zbiorów opowiadań i powieści oraz rozpraw: Rzecz o nierzeczywistości. Jean-Paul Sartre i Witold Gombrowicz (2002), Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej (2007), Niepoczytalne (2017), Maszyna do myślenia. Studia o nowoczesnej literaturze i filozofii (2017).
Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Maszynerie afektywne
Literackie strategie emancypacji w najnowszej polskiej poezji kobiet
Monika Glosowitz
2019