Zapomniana rewolucja
Rozkwit kobiecego pisania w dwudziestoleciu międzywojennym
The Forgotten Revolution. The Emergence of the Feminine Writing in Poland in the Interwar Period (1918–1939)
Przedmiot refleksji analitycznej Agaty Araszkiewicz stanowią nie tylko nieznane pisarki dwudziestolecia (Aniela Gruszecka, Wanda Melcer), ale także te niedocenione (Irena Krzywicka) oraz te, których popularna sława przyćmiewa ich prawdziwą wartość (Pola Gojawiczyńska). Za pomocą narzędzi krytyki feministycznej autorka zastanawia się, czy w tworzonych przez kobiety powieściach pojawił się nowy typ podmiotowości i czy te „artystyczne osiągnięcia feminizmu”, o których pisała krytyka epoki, poszer...
The subjects of analytical reflection by Agata Araszkiewicz are not only the unknown female writers of the Interwar period (Aniela Gruszecka, Wanda Melcer), but also the under-appreciated ones (Irena Krzywicka) and those whose celebrity eclipses their true value (Pola Gojawiczyńska). Utilising the tools of feminist criticism, the author reflects on whether, in the novels created by women, a new type of subjectivity had emerged, and whether these ‘artistic achievements of feminism’, which the c...
Éditeur : Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Lieu d’édition : Warszawa
Publication sur OpenEdition Books : 8 janvier 2024
ISBN numérique : 978-83-67637-74-9
DOI : 10.4000/books.iblpan.7158
Collection : Lupa Obscura
Année d’édition : 2014
ISBN (Édition imprimée) : 978-83-61750-48-2
Nombre de pages : 271
Krystyna Kłosińska
Z recenzjiPrzedmiot refleksji analitycznej Agaty Araszkiewicz stanowią nie tylko nieznane pisarki dwudziestolecia (Aniela Gruszecka, Wanda Melcer), ale także te niedocenione (Irena Krzywicka) oraz te, których popularna sława przyćmiewa ich prawdziwą wartość (Pola Gojawiczyńska). Za pomocą narzędzi krytyki feministycznej autorka zastanawia się, czy w tworzonych przez kobiety powieściach pojawił się nowy typ podmiotowości i czy te „artystyczne osiągnięcia feminizmu”, o których pisała krytyka epoki, poszerzyły kanon literatury polskiej. Obecny w tych utworach potencjał staje się widoczny dzięki wyczuleniu Agaty Araszkiewicz na nowe tematyzacje (zdobywanie artystycznej tożsamości twórczej przez kobietę, relacja matka - córka, kobieca homoseksualna niewyrażalność, somatyczne doświadczenie ciąży opisane jako fenomen filozoficzny). Autorka kreuje własną kartografię kobiecej subkultury literackiej dwudziestolecia, która pojawia się jako świadomie odnosząca się do siebie grupa tekstów. Eksperymenty literackie czy odmienne manifestacje językowe ujawniają pracę nad kobiecą podmiotowością tekstualną oraz wpisane w nią inne doświadczenie ciała, roli społecznej i kulturowej. Interpretacje Araszkiewicz, wykorzystujące z jednej strony anglosaską krytykę feministyczną skupioną na tożsamości autorki, a z drugiej strony francuskie koncepcje autoekspresji "écriture féminine", przypisują nowatorskie odczytania problemom znanym, przesuwając akcenty na to, co w tradycyjnej optyce było na marginesie. Najciekawsze i najbardziej odkrywcze są właśnie te przesunięcia. (Prof. dr hab. Maria Janion)
The subjects of analytical reflection by Agata Araszkiewicz are not only the unknown female writers of the Interwar period (Aniela Gruszecka, Wanda Melcer), but also the under-appreciated ones (Irena Krzywicka) and those whose celebrity eclipses their true value (Pola Gojawiczyńska). Utilising the tools of feminist criticism, the author reflects on whether, in the novels created by women, a new type of subjectivity had emerged, and whether these ‘artistic achievements of feminism’, which the critics of the era wrote about, extended the canon of Polish literature. The potential present in those works becomes visible, thanks to Agata Araszkiewicz’s sensitivity to new thematization (the achieving of an artistic, creative identity by a woman, the mother-daughter relationship, the ineffability of female homosexuality, the somatic experience of pregnancy described as a philosophical phenomenon). The author creates her own cartography of women’s literary subculture of the Interwar period, which emerges as a group of texts consciously referring to one another. Literary experiments or distinct linguistic manifestations reveal the work on the female textual subjectivity and the different experience of the body, andthe social and cultural roles it entails. The interpretations of Araszkiewicz, utilising English-language feminist criticism, which focusses on the identity of the author on the one hand, and the French écriture feminine concepts of self-expression on the other, ascribe novel readings to known problems, shining a light on what was marginalised in traditional approaches. It is this illumination that is the most interesting and most revealing part of the work. (Prof. dr hab. Maria Janion)
Agata Araszkiewicz – doktora nauk humanistycznych związana z uniwerystetem Paris8 we Francji oraz Université Libre de Bruxelles w Belgii, historyczka literatury, krytyczka sztuki, tłumaczka i komenatorka pism Luce Irigaray oraz Paula B.Preciado, felietonistka „Czasu Kultury” (prowadzi rubrykę "Cover Story"), działaczka feministyczna. Współzałożycielka Porozumienia Kobiet 8 Marca i członkini Rady Programowej Kongresu Kobiet oraz inicjatorka i współtwóczyni Kongresu Kobiet w Brukseli. Pracę doktorską zaczęła pisać po polsku u profesor Marii Janion w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a obroniła po francusku u profesor Anne Berger na pierwszym z założonych w Europie przez profesor Hélène Cixous Centrum Studiów Kobiecych i Genderowych (Centre d’Etudes Féminines et du Genre) na Uniwersytecie Paris 8. Wykładała na Gender Studies Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka rozpraw z dziedziny feministycznej filozofii i krytyki literackiej, a także tekstów o sztuce, publikowanych w polskich i zagranicznych czasopismach, pracach zbiorowych i katalogach wystaw artystycznych. Opublikowała monografię Wypowiadam wam moje życie. Melancholia Zuzanny Ginczanki (2001), w której przy użyciu narzędzi krytyki feministycznej na nowo odczytała poezję i biografię symboliczną zamordowanej podczas Holokaustu polsko-żydowskiej poetki międzywojnia, a także zbiór esejów poświęconych kulturze, tożsamości i polityce Nawiedzani przez dym (2012) oraz książkę La révolution oubliée. L’émergence d’une écriture féminine dans l’entre-deux-guerres polonais (2013) o polskiej prozatorskiej awangardzie literackiej dwudziestolecia tworzonej przez kobiety, której zmienioną i zaktualizowaną wersją jest obecna praca. Opracowała także i opatrzyła posłowiem tomik poezji Zuzanny Ginczanki "Mądrość jak rozkosz" (2017) oraz była opiekunką merytoryczną wystawy sztuki współczesnej w Muzeum Literatury w Warszawie (pokazywanej w Polsce i za granicą) "Zuzanna Ginczanka. Tylko szczęście jest prawadziwym życiem" (2015-2016). Inicjatorka polonijnego stowarzyszenia feministycznego "Elles sans frontières" w Belgii. Mieszka w Brukseli i Paryżu.
Le texte seul est utilisable sous licence Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.
Warszawa w oczach pisarek
Obraz i doświadczenie miasta w polskiej prozie kobiecej 1864-1939
Małgorzata Büthner-Zawadzka
2014
Płeć i naród : Trans/lokacje
Maria Komornicka/Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy
Karolina Krasuska
2012
Problem religii w polskich dziennikach intymnych
Stanisław Brzozowski, Karol Ludwik Koniński, Henryk Elzenberg
Katarzyna Nadana-Sokołowska
2012
Poradzieckie
Najnowsza migracyjna literatura żydowska w Stanach Zjednoczonych
Karolina Krasuska
2021