Źródła archiwalne

Kordek Ryszard Henryk, Etap, Wspomnienia, t. 88, Archiwum PMAB.

Relacja Antoniny Kopycińskiej, Oświadczenia, t. 44, Archiwum PMAB.

Relacja Franciszka Targosza[08.08.1974], Oświadczenia, t. 82, Archiwum PMAB.

Relacja Franciszka Targosza [31.10.1968], Oświadczenia, t. 64, Archiwum PMAB.

Relacja Hanny Laskowej, Oświadczenia, t. 37, PMAB.

Relacja Józefy Kiwałowej, Oświadczenia, t. 39. PMAB.

Relacja Kazimiery Korzeniewskiej, Oświadczenia, t. 99, Archiwum PMAB.

Relacja Marii Raczyńskiej, Oświadczenia, t. 46, Archiwum PMAB.

Relacja Wandy Tarasiewicz, Oświadczenia, t. 9, Archiwum PMAB.

Relacja Zofii Pajerskiej i Wandy Tarasiewicz, Oświadczenia, t. 44, Archiwum PMAB.

Relacja Zofii Skurskiej, Oświadczenia, t. 42, Archiwum PMAB.

Siwek Władysław, Oświadczenie [02.10.1960], Oświadczenia, t. 13, Archiwum PMAB.

Siwek Władysław, Oświadczenie [10.11.1960], Oświadczenia, t. 13, APMAB.

Siwek Władysław, Oświadczenie, Oświadczenia, t. 57, Archiwum PMAB.

Targosz Franciszek, Wspomnienia, Wspomnienia, t. 166, Archiwum PMAB.

Testimony of Pinhas Freudiger, The Trial of Adolf Eichmann, Session 52, http://www.nizkor.org/hweb/people/e/eichmann-adolf/transcripts/Sessions/Session-052-01.html (data dostępu: 01.10.2018).

Załącznik do relacji Anieli Bednarskiej, Oświadczenia, t. 34, Archiwum PMAB.

Źródła literackie

Auschwitz w oczach SS. Rudolf Höss, Pery Broad, Paul Kremer, Oświęcim 2001.

Birenbaum H., Nadzieja umiera ostatnia. Wyprawa w przeszłość. Polska 1986, Oświęcim 2001.

Borowski T., Utwory wybrane, oprac. A. Werner, Wrocław 1991.

Coetzee J. M., Elizabeth Costello, przeł. Z. Batko, Kraków 2006.

Cykiert A., Milczenie Bełżca, przeł. S. Obirek, „Więź” 2001, nr 4, s. 59–62.

Ficowski J., Odczytanie popiołów. Wiersze (Aus der Aschegelesen. Gedichte), Sejny 2003.

Hart K., Return to Auschwitz. The remarkable story of a girl who survived the Holocaust, London, Toronto, Sydney, New York 1983.

Höss R., Autobiografia, przeł. W. Grzymski, Warszawa 1989.

Lisiewicz P., W Bełżcu zrozumiałem Hirschenberga, „Życie Literackie” 1983, nr 30, s. 12.

Michaels A., Płomyki pamięci, przeł. B. Malarecka, Poznań 2000.

Reder R., Bełżec, Kraków 1999.

Różewicz T., Wycieczka do muzeum, Warszawa 1966.

Surmiński A., Życie ptaków w Auschwitz, przeł. R. Załuska, Neulengbach 2011.

Tichauer E., I Was No. 20832 at Auschwitz, transl. C. Levy, N. Rensten, London 2000.

Katalogi wystaw i albumy

„Atlas Sztuki” 2006, nr 21 (katalog wystawy Elżbiety Janickiej Miejsce nieparzyste).

Bałka Mirosław, Winterreise, Kraków 2004.

Fragment/Bałka, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa 2011.

Historia w sztuce (History in Art), red. M. A. Potocka, Kraków 2011.

Miroslaw Balka: Topography, ed. S. Cotter, Oxford 2009.

Moore and Auschwitz, ed. E. Toniak, Warsaw 2010.

Siwek W., Kiedyś to namaluję…, oprac. J. Mateja, A. Siwek, Oświęcim 2000.

Sztuka polska wobec Holokaustu (Polish Art and the Holocaust), red. M. Butkowska, Warszawa 2013.

Szypulski P., Pozdrowienia z Auschwitz, Kraków, Zurych 2015.

Waldsee, 1944, 2B Galéria, Budapest, 2004.

Werner Peiner, 25 Tafeln und eine Einführung von Johannes Sommer, Ludwig Röhrscheid Verlag, Bonn [1940].

Literatura przedmiotu

Adam P., Art of the Third Reich, New York 1992.

Agamben G., Co zostaje z Auschwitz. Archiwum i świadek (Homo sacer III), przeł. S. Królak, Warszawa 2008.

Agamben G., Homo Sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Warszawa 2008.

Alley C. D., On Actor-Network Theory and Landscape, „Area” 2011, vol. 43, iss. 3, s. 274–280.

Alphen van E., Armando. Shaping Memory, Rotterdam 2000.

Alphen van E., Art in Mind. How Contemporary Images Shapes Though, Chicago and London 2005.

Alphen van E., Caught by History. Holocaust Effects in Contemporary Art, Literature and Theory, Stanford 1997.

Ankersmit F., Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. E. Domańska, Kraków 2004.

Arber A., Herbals. Their Origin and Evolution. A chapter in the History of Botany 1470–1670, Cambridge 1953.

Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, przeł. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2012.

Arendt H., O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie, przeł. A. Łagodzka, W. Madej, Warszawa 1998.

Assman J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywania i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. naukowa R. Traba, Warszawa 2008.

Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013.

Baer U., Umiejscowić pamięć: współczesna fotografia, Holokaust i tradycja pejzażu, przeł. R. Sendyka, w: Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2014, s. 245–283.

Bakke M., Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2012.

Bakke M., Przeciw pustce – sztuka pamiętająca materialność powietrza, w: Czas przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, wsp. J. Petri, Kraków 2008, s. 293–300.

Bal M., Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, przeł. M. Bucholc, Warszawa 2012.

Bal M., Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej, przeł. M. Bryl, „Artium Quaestiones” 2006, nr 17, s. 295–331.

Bałka M., Nie ma już artystów ze Wschodu, rozm. D. Jarecka, „Gazeta Wyborcza”, 12.10.2009, http://wyborcza.pl/1,76842,7130465,Nie_ma_juz_artystow_ze_Wschodu.html (data dostępu: 31.07.2013)

Banaś P., Orbis Pictus. Świat dawnej karty pocztowej, Wrocław 2005.

Baranowski S., Nazi Empire: German colonialism and imperialism from Bismarck to Hitler, Cambridge, New York 2011.

Bardenstein C., Trees, Forests, and the Shaping of Palestinian and Israeli Collective Memory, w: Acts of Memory. Cultural Recall in the Present, ed. M. Bal, J. Crewe, L. Spitzer, Hannover, London 1999, s. 148–167.

Baron M., Grzebanie grzebania. Archeolog i grabarz w twórczości Jerzego Ficowskiego, Katowice 2014.

Barrell J., The dark side of the landscape. The rural poor in English painting 1730–1840, Cambridge 1980.

Barthes R., Efekt rzeczywistości, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” 2012, nr 4, s. 119–126.

Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, Warszawa 1996.

Bauman Z., Nowoczesność i Zagłada, przeł. T. Kunz, Kraków 2009.

Bauman/Bałka, red. K. Bojarska, Warszawa 2012.

Bednarek S., Mnemotopika polska, w: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin 2012, s. 33–43.

Bełżec – Miejsce Pamięci, „Architektura–Murator” 2004, nr 9, s. 37–44.

Bełżec. Hitlerowski obóz zagłady, Warszawa 2003.

Berger J., O patrzeniu, przeł. S. Sikora, Warszawa 1999.

Berger J., Sposoby widzenia, przeł. M. Bryl, Warszawa 2008.

Bermingham A., Landscape and Ideology. The English Rustic Tradition 1740–1860, Berkeley, Los Angeles 1986.

Bernasconi R., Ludwig Ferdinand Clauss and Racialization, w: Husserl’s Ideen, ed. L. Embree, T. Nenon, Dordrecht, Heidelberg, New York, London 2013, s. 55–70.

Bielecki Cz., Pragmatyzm utopii, „Architektura” 1977, nr 3–4, s. 14.

Bigell W., Chang Cheng, The Meanings of Landscape: Historical Development, Cultural Frames, Linguistic Variation, and Antonyms, „Ecozon@” 2014, vol. 5, no. 1, s. 84–103.

Blouin K., Environmental history, w: The Encyklopedia of Ancient History, ed. R. S. Bagnall i in., Malden, Oxford 2012, s. 2422–2424.

Bojarska K., Wydarzenie po wydarzeniu. Białoszewski – Richter – Spiegelman, Warszawa 2012.

Braidotti R., Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Warszawa 2014.

Braudel F., Historia i trwanie, przeł. B. Geremek, Warszawa 1999.

Buczyńska-Garewicz H., Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków 2006.

Buntman B., Tourism and Tragedy: The Memorial at Belzec, Poland, „International Journal of Heritage Studies” 2008, vol 14, no. 5, s. 422–448.

Burckhardt J., Kultura odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przeł. M. Kreczkowska, Warszawa 1965.

Chakrabarty D., Klimat historii. Cztery tezy, przeł. M. Szcześniak, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 168–199.

Charageat M., Sztuka ogrodowa, przeł. A. Morawińska, H. Pawlikowska, Warszawa 1978.

Charlesworth A., „Out of Place” in Auschwitz? Contested Development in Post-War and Post-Socialist Oświęcim, „Ethics, Place and Environment” 2006, vol. 9, no. 2, s. 149–172.

Charlesworth A., A corner of a foreign field that is forever, Spielberg’s: understanding the moral landscapes of the site of the former KL Płaszow, Kraków, Poland, „Cultural Geographies” 2004, no. 11, s. 291–312

Charlesworth A., Addis M., Memorialization and the ecological landscapes of Holocaust sites: the cases of Plaszow and Auschwitz-Birkenau, „Landscape Research” 2002, vol. 27, s. 229–251.

Charlesworth A., The Topography of Genocide, w: The Historiography of the Holocaust, ed. D. Stone, Basingstoke, Hampshire, New York 2004, s. 216–252.

Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, przeł. B. Komorowska, Warszawa 2009.

Clark K., Landscape into Art, London 1976.

Clauss L. F., Racial Soul, Landscape and World Domination, transl. S. Attanasio, w: Nazi Culture. Intellectual, Cultural and Social Life in the Third Reich, ed. G. L. Mosse, Madison 2003, s. 65–75.

Cobel-Tokarska M., Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce, Warszawa 2012.

Cole T., Crematoria, barracks, gateway. Survivors’ return visits to the memory landscape of Auschwitz, „History & Memory” 2013, vol. 25, no. 2, s. 102–131.

Cole T., Holocaust Landscapes, London 2016.

Cole T., Lasy, drzewa i historie środowiskowe Holokaustu, przeł. K. Dix, „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 203–226.

Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012.

Cosgrove D. E., Landscape and the European Sense of Sight-Eyeing Nature, w: Handbook of Cultural Geography, ed. K. Anderson i in., London 2003, s. 249–268.

Coussens C. „Secrets of the Earth”: Geology and memory in Anne Michales’s fugitive pieces, „Annals of the University of Craiova, Series: Philology” 2010, Year XI, no. 2, s. 73–87.

Craps S i in., Memory studies and the Anthropocene: A roundtable, „Memory Studies” 2018, nr 1, s. 1–18.

Crosby A. W., Imperializm ekologiczny. Biologiczna ekspansja Europy 900–1900, przeł. M. Kowalczuk, Warszawa 1999.

Crutzen P., Geology of mankind, „Nature” 2002, vol. 415, s. 23.

Czerkawski A., Dunin-Wąsowicz M., Bełżec, Kraków 1967.

Czy sztuka może nas uratować? O przedstawieniach Holokaustu, sztuce krytycznej i współczesnej humanistyce z Ewą Domańska i Piotrem Piotrowskim rozmawia Jacek Leociak, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2012, t. 8, s. 505–522.

Czyżewski A., Trzewia Lewiatana. Antropologiczna interpretacja utopii miasta-ogrodu, Kraków 2001.

Davis M., Wiktoriańskie ludobójstwo i korzenie Trzeciego Świata, przeł. M. Turowski, „Lewą Nogą” 2005, nr 17, s. 245–283.

Davis N. Z., Kobiety na marginesach. Trzy siedemnastowieczne życiorysy, przeł. B. Hlebowicz, Warszawa 2012.

Derrida J., Cinders, transl. N. Lukacher, Minneapolis, London 2014.

Derrida J., The Animal that Therefore I am, transl. D. Wills, ed. M.-L. Mallet, New York 2008.

Didi-Huberman G., Kora, przeł. T. Swoboda, Gdańsk 2013.

Didi-Huberman G., Obrazy mimo wszystko, przeł. M. Kubiak Ho-Chi, Kraków 2008.

Domańska E., Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa 2012.

Domańska E., Historia w epoce antropocenu, w: P. Boucheron, P. Gradvohl, Spotkanie ze światem II. Dialog polsko-francuski, przeł. E. Brzozowska, Warszawa 2015, s. 177–189.

Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006.

Domańska E., Humanistyka afirmatywna. Władza i płeć po Butler i Foucault, „Kultura Współczesna” 2014, nr 4, s. 117–129.

Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.

Domańska E., Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Warszawa 2017.

Duszeńko-Król E., Kolekcja fotograficzna Institut für Deutsche Ostarbeit. Krakau 1940–1945. Zdjęcia z Polski, współpr. A. Sekunda, Kraków 2014.

Dwork D., Peltvan R. J., Auschwitz. Historia miasta i obozu, przeł. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Warszawa 2011.

Elsner J., From The Culture of Spolia to the Cult of Relics: The Arch of Constantine and the Genesis of Late Antique Form, „Papers of the British School at Rome” 2000, vol. 68, s. 149–184.

Fehl G., The Nazi Garden City, w: The Garden City. Past, present and future, ed. S. V. Ward, Abingdon 1992, s. 88–106.

Ferry L., Nowy ład ekologiczny. Drzewo, zwierzę i człowiek, przeł. H. Miś, A. Miś, Warszawa 1995.

Fiut I., Przyroda jako źródło pamięci, w: Pamięć dla przyszłości, red. Z. Stachowski, Tyczyn 2002, s. 55–70.

Florczak M., Misje fotograficzne Henryka Poddębskiego – rys historyczny, początki działalności (część I), „Dagerotyp” 2008, nr 17, s. 59–82.

Florczak M., Misje fotograficzne Henryka Poddębskiego – rys historyczny, początki działalności (część II), „Dagerotyp” 2009, nr 18, s. 95–126.

Flusser V., Gest wideo, przeł. A. Gwóźdź, w: Pejzaże audiowizualne. Telewizja, wideo, komputer, wybór, wstęp i oprac. A. Gwóźdź, Kraków 1997, s. 229–233.

Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Warszawa 2009.

Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, Gdańsk 2006.

Freud Z., Żałoba i melancholia, przeł. B. Kocowska, w: K. Pospiszyl, Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, Wrocław 1991, s. 295–308.

Frydryczak B., Krajobraz. Od estetyki picturesque do doświadczenia topograficznego, Poznań 2013.

Gębczyńska-Janowicz A., Polskie założenia pomnikowe. Rola architektury w tworzeniu miejsc pamięci od połowy XX wieku, Warszawa 2010.

Geertz C., Interpretacja kultur. Wybrane eseje, przeł. M. M. Piechaczek, Kraków 2005.

Gennep van A., Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, przeł. B. Biały, Warszawa 2006.

Geographies of the Holocaust, ed. A. K. Knowles, T. Cole, A. Giordano, Bloomington, Indianapolis 2014.

German colonialism: race, the Holocaust and postwar Germany, ed. V. Langbehn, M. Salama, New York 2011.

Głowacka D., „Jako echo bez źródła”. Podmiotowość jako dawanie świadectwa a literatura Holokaustu, „Teksty Drugie” 2003, nr 6, s. 49–61.

Głowacka D., Po tamtej stronie: świadectwo, afekt, wyobraźnia, Warszawa 2016.

Głowacka D., Świadkowie wbrew sobie: strategie pamięci Holokaustu w twórczości plastycznej kobiet „drugiego pokolenia”, „Artmix”, 15.10.2009, http://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/artmix/14392 (data dostępu: 03.10.2018).

Głowacka D., Sztuka i wspólnota: artystyczna refleksja nad Shoah jako otwarcie się na inność, „Teksty Drugie” 2013, nr 4, s. 189–206.

Godyń Z., Spis ptaków okolic Białej i Oświęcimia w woj. krakowskiem, „Acta Ornithologica Musei Zoologici Polonici” 1935, t. 1, nr 13, s. 371–401.

Gombrich E., Norm and Form. Studies in the Art of Renaissance, Oxford 1985.

Grauman R., Realizacja nowego upamiętnienia na terenie b. obozu zagłady w Bełżcu. Stan na 30 VI 2003 r., „Przeszłość i Pamięć” 2003, nr 1–2, s. 79–81.

Gross J. T. (współpr. I. Grudzińska-Gross), Złote żniwa. Rzecz o tym, co działo się na obrzeżach Zagłady, Kraków 2011.

Gross N., Poeci i Szoa. Obraz Zagłady Żydów w poezji polskiej, Sosnowiec 1993.

Grosse P., From Colonialism to National Socialism to postcolonialism: Hannah Arendt’s Origins of Totalitarianism, „Postcolonial Studies” 2006, vol. 9, no. 1, s. 35–52.

Grzesiuk-Olszewska I., Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945–1995, Warszawa 1995.

Halbwachs M., La topographie légendaire des évangiles en Terre sainte. Étude de mémoire collective, éd. M. Jaisson, Paris 2008.

Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, przeł. M. Król, Warszawa 2008.

Hamblin J. D., Environmental Dimensions of World War II, w: A Companion to World War II, t. 2, ed. T. W. Zeiler, D. M. DuBois, Malden 2013, s. 698–716.

Hegel G. W. F., Wykłady z filozofii religii, t. 2, przeł. Ś. F. Nowicki, Warszawa 2007.

Heidegger M., Sztuka i przestrzeń, przeł. C. Woźniak, „Principia” 1991, t. 3, s. 119–128.

Heim S., Plant Breeding and Agrarian Research in Kaiser-Wilhelm-Institutes 1933–1945. Calories, Caoutchouc, Careers, Dordrecht 2008.

Heinemann I., Germanizacja, przesiedlenia, ludobójstwo. Generalny Plan Wschodni w świetle koncepcji nowego ładu etnicznego w Europie Wschodniej podczas II wojny światowej, przeł. M. Koszutska, w: Inżynieria społeczna. Między totalitarną utopią a cząstkowym pragmatyzmem, red. P. Madejczyk, P. Popieliński, Warszawa 2012, s. 178–194.

Hill P., Landscape Photography, w: The Oxford Companion to the Photograph, ed. R. Lenman, A. Nicholson, Oxford 2005.

Hitler’s Geographies. The Spatialities of the Third Reich, ed. P. Giaccaria, C. Minca, Chicago, London 2016.

Holocaust and Nature, ed. D. Pollefeyt, Zürich 2013.

How Green Were the Nazis? Nature, Environment and Nation in the Third Reich, ed. F.-J. Brüggemeier, M. Cioc, T. Zeller, Athens, Ohio 2005.

Huener J., Geneza Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau i jego koncepcja. Lata 1945–1947, przeł. J. Mensfelt, „Zeszyty Oświęcimskie” 2012, nr 23, s. 7–28.

Hughes D. J., What is Environmental History?, Cambridge, Malden 2006.

Ingold T., Kultura i postrzeganie środowiska, przeł. G. Pożarlik, w: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2005, s. 73–86.

Izutsu Toshihiko, Haiku jako wydarzenie egzystencjalne, przeł. A. J. Nowak, „Teksty Drugie” 2001, nr 1, s. 191–202.

Jakubowicz R., Der Winter kalt und wild, „Kresy” 2004, nr 1–2, s. 192–195.

Janicka E., Hortus Judeorum. Refleksje oddechowe i pokarmowo-trawienne na marginesie pracy Miejsce nieparzyste, w: Imhibition, red. R. Dziadkiewicz, E. Tatar, Kraków 2006, s. 99–109.

Janion M., Kuźnia natury, Gdańsk 1994.

Jay M., Nowoczesne władze wzroku, przeł. M. Kwiek, w: Przestrzeń, filozofia i architektura. Osiem rozmów o poznawaniu, produkowaniu i konsumowaniu przestrzeni, red. E. Rewers, Poznań 1999, s. 77–93.

Jedlińska E., Mauzoleum –Miejsce Pamięci w Bełżcu, „Pro Memoria” 2008, nr 1, s. 97–106.

Kapralski S., Naród z popiołów. Pamięć zagłady a tożsamość Romów, Warszawa 2012.

Katz E., Nature’s Healing Power, the Holocaust, and the Environmental Crisis, w: Judaism and Environmental Ethics. A Reader, ed. M. D. Yaffe, Landham 2001, s. 309–320.

Kinney D., Spolia. Damnatio and Renovatio Memoriae, „Memoirs of the American Academy in Rome” 1997, vol. 42, s. 117–148.

Kleßmann Ch., Traba R., Kresy & Niemiecki Wschód. W poszukiwaniu arkadii i celu misji cywilizacyjnej, w: Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 3 Paralele, red. R. Traba, H. H. Hahn, współpraca M. Górny, K. Kończal, Warszawa 2012, s. 41–71.

Kłos A., The disappearing memory of Birkenau. A story of the power of nature, w: Politics of Erasure. From „damnatio memoriae” to alluring void, ed. A. Markowska, Warsaw– Toruń 2014, s. 59–72.

Kobielska M., Nastrajanie pamięci. Artykulacja doświadczenia w poezji Jerzego Ficowskiego, Kraków 2010.

Kohn E., How Forests Think. Toward an Anthropology Beyond the Human, Berkeley, Los Angeles, London 2013.

Kola A., Hitlerowski obóz zagłady Żydów w Bełżcu w świetle źródeł archeologicznych. Badania 1997–1999, Warszawa, Waszyngton 2000.

Kola A., Sprawozdanie z archeologicznych badań na terenie b. obozu Zagłady Żydów w Sobiborze, „Przeszłość i Pamięć” 2000, nr 3.

Kowalczyk I., Podróż do przeszłości. Interpretacja najnowszej historii w polskiej sztuce krytycznej, Warszawa 2010.

Kowalczykowa A., Pejzaż romantyczny, Kraków 1982.

Kowalski K., Krzak Z., Tezeusz w labiryncie, Wrocław 1989.

Krajobrazy. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak, D. Angutek, Poznań 2014.

Krakowski P., Sztuka Trzeciej Rzeszy, Vienne, Kraków 1994.

Krawczyńska D., Empatia? Substytucja? Identyfikacja? Jak czytać teksty o Zagładzie?, „Teksty Drugie” 2004, nr 5, s. 179–189.

Król E., Kolekcja fotograficzna Institut für Deutsche Ostarbeit. Krakau 1940–1945. Zdjęcia z Polski, współpraca A. Sekunda, Kraków 2014.

Królikiewicz G., Terytorium ruin. Ruina jako obraz i temat romantyczny, Kraków 1993.

Krupiński P., Dlaczego gęsi krzyczały? Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Warszawa 2016.

Kulka O. D., Pejzaże metropolii śmierci. Rozmyślania o pamięci i wyobraźni, przeł. M. Szczubiałka, Wołowiec 2014.

Kurz I., Pozdrowienia z Oświęcimia, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2013, nr 3, http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/101/138 (data dostępu: 01.10.2018).

Kuwałek R., Obóz Zagłady w Bełżcu, Bełżec 2005.

LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.

Lachendro J., Zburzyć i zaorać? Idea założenia Muzeum Auschwitz-Birkenau w świetle prasy polskiej w latach 1945–1948, Oświęcim 2007.

Landscape and Power. Second Edition, ed. W. J.T. Mitchell, Chicago, London 2002.

Lanzmann C., Zając z Patagonii, przeł. M. Ochab, Wołowiec 2010.

Laplanche J., Pontalis J.-B., Słownik psychoanalizy, przeł. E. Modzelewska, E. Wojciechowska, Warszawa 1996.

Latour B., Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, przeł. A. Czarnecka, Warszawa 2009.

Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Abriszewski, Kraków 2010.

Latour B., Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. M. Gdula, Warszawa 2011.

Laub D., Zdarzenie bez świadka: prawda, świadectwo oraz ocalenie, przeł. T. Łysak, „Teksty Drugie” 2007, nr 5, s. 118–129.

Lekan T. M., Imagining the Nation in Nature. Landscape Preservation and German Identity 1885–1945, Cambridge, London 2004.

Lenz S., Wpływ krajobrazu (landszaftu) na człowieka, przeł. Z. Kadłubek, w: Miasto w sztuce, sztuka miasta, red. E. Rewers, Kraków 2010, s. 71–86.

Leociak J., Góry śmieci otulały watą smrodu wszystko, co żyło. (Śmieci w getcie warszawskim w perspektywie środowiskowej historii Zagłady), „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 109–131.

Levine M., A dissenting voice: or how current assumptions of deterring and preventing genocide may be looking at the problem through the wrong end of telescope, Part I, „Journal of Genocide Research” 2004, nr 6, iss. 2, s. 153–166.

Levine M., A dissenting voice: Part II, „Journal of Genocide Research” 2004, nr 6, iss. 3, s. 431–445.

Liszka K., Etyka i pamięć o Zagładzie, Warszawa 2016.

Lorimer H., Cultural geography: the busyness of being „more than representational”, „Progress in Human Geography” 2005, vol. 29, iss. 1, s. 83–94.

Losiak R., O estetyce ciszy, „Tematy z Szewskiej” 2007, nr 1, s. 90–92.

Lübbe H., Muzealizacja. O powiązaniu naszej teraźniejszości z przeszłością, przeł. E. Paczkowska-Łagowska, w: Estetyka w świecie, t. 3, red. M. Gołaszewska, Kraków 1991, s. 7–29.

Lyotard J.-F., Poróżnienie, przeł. B. Banasiak, Kraków 2010.

Łukasz Surowiec w rozmowie z Danielem Millerem, „Dziennik Opinii. Krytyka Polityczna”, 10.06.2012, http://krytykapolityczna.pl/kultura/surowiec-berlin-birkenau/ (data dostępu: 07.10.2018).

Małczyński J., Biopresence jako próba wykroczenia poza opozycję natura–kultura, w: Umaszynowienie, red. K. Hoffmann, J. Koszarska, P. Bogalecki, Szczecin 2009, s. 27–41.

Małczyński J., Drzewa „żywe pomniki” w Muzeum – Miejscu Pamięci w Bełżcu, „Teksty Drugie” 2009, nr 1–2, s. 208–214.

Małczyński J., Krajobrazy Zagłady w perspektywie posthumanistycznej, „Historyka. Studia Metodologiczne” 2015, t. 45, s. 55–77.

Małczyński J., Odwracanie krajobrazu. Rewitalizacja miejsc pamięci Holocaustu w sztuce współczesnej (na przykładzie Winterreise Mirosława Bałki oraz Magdaleny Hueckel i Tomasza Śliwińskiego), w: Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2013, s. 223–237.

Małczyński J., Polityka natury w Auschwitz-Birkenau, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 141–158.

Markowski M. P., Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk 1999.

Martyniak Ł., Kröger, Zur Geschichte des Herzogtums Auschwitz, Druckerei KL Auschwitz 1941, „Zeszyty Oświęcimskie” 2010, nr 26, s. 283–292.

Massey J. R., The Herbarium, w:Vascular plant systematics, ed. A. E. Radford et al., Harper and Row, New York 1974.

Memory of the Shoah. Cultural Representations and Commemorative Practices, ed. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewskia, współpraca M. Wójcik, Łódź 2010.

Metody badań jakościowych, t. 1–2, red. N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, red. wyd. polskiego K. Podemski, Warszawa 2009.

Michaels A., Płomyki pamięci, przeł. B. Malarecka, Poznań 2000.

Michałowska M., Krajobraz z podmiotem, „Przegląd Kulturoznawczy” 2009, nr 1, s. 65–77.

Michaś A., Real & Other Photos. Wstęp do historii identyfikacji i kolekcjonowania wczesnych fotograficznych kartek pocztowych (Real & Other Photos. An Introduction to the History Identification and Collectability of Early Photographic Postcards), Warszawa 2011.

Milchman A., Rosenberg A., Eksperymenty w myśleniu o Holocauście. Auschwitz, nowoczesność i filozofia, przeł. L. Krowicki, J. Szacki, Warszawa 2003.

Mitchell W. J. T., Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów, przeł. Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

Mitchell W. J. T., Piśmienność wizualna czy wizualność piśmienna, przeł. K. Charewicz, „Teksty Drugie” 2012, nr 1–2, s. 153–163.

Mitchell W. J. T., Gombrich and the rise of landscape, w: The Consumption of Culture 1600–1800. Image, Object, Text, ed. A. Bermingham, J. Brewer, London, New York 1995, s. 103–118.

Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpraca J. Kalicka, Warszawa 2014.

Nancy J.-L., Zakazana reprezentacja, przeł. A. Dziadek, „Teksty Drugie” 2004, nr 5, s. 113–134.

Neumann B., National Socialism, Holocaust and Ecology, w: The Holocaust and Historical Methodology, ed. D. Stone, New York, Oxford 2012, s. 101–123.

„Niemiecki Wschód”. Wyobrażenia – misja – dziedzictwo, wybór, wstęp, oprac. Ch. Kleßmann, przeł. I. Drozdowska-Broering, J. Kałążny, Poznań 2014.

Niethammer G., Beobachtungen über die Vogelwelt von Auschwitz (Ost-Oberschlesien), „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien” 1941, vol. 52, s. 164–199.

Niethammer G., Nachtrag zu den ornithologischen Beobachtungen in Ost-Oberschlesien, „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien” 1942, vol. 53, s. 337–339.

Niziołek G., Polski teatr Zagłady, Warszawa 2013.

Nora P., Między pamięcią a historią. Les lieux de Mémoire, przeł. P. Mościcki, „Tytuł Roboczy: Archiwum” 2009, nr 2, s. 4–12.

Nowak E., Ludzie nauki w czasach najtrudniejszych. Wspomnienia o przyrodnikach, Poznań 2013.

Nycz R., Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa 2017.

O zmierzchu postmodernizmu, krytycznej nadziei i o tym, co nam zostawiła Zagłada z Ewą Domańską rozmawia Jacek Leociak, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2011, nr 7, s. 507–517.

Oexle O. G., Społeczeństwo średniowiecza. Mentalność, grupy społeczne, formy życia, Toruń 2000.

Okely J., Wizualizm i krajobraz: patrzeć i widzieć w Normandii, przeł. I. Kurz, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2005, nr 4, s. 11–21.

Olwig K. R., Landscape, Nature and the Body Politic. From Britain’s Renaissance to America’s New World, Wisconsin 2002.

Oskar Hansen: Opening Modernism, red. A. Kędziorek, Ł. Ronduda, Warsaw 2014.

Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, wyd. II, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, współpr. M. Wójcik, Łódź 2011.

Pamięć, etyka i historia. Angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, red. E. Domańska, Poznań 2002.

Panofsky E., Studia z historii sztuki, wybór, oprac. i posł. J. Białostocki, Warszawa 1971.

Panofsky E., Perspektywa jako „forma symboliczna”, przeł. G. Jurkowlaniec, Warszawa 2008.

Pietraszko S., Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, Wrocław 2012.

Piotrowski P., Sztuka według polityki. Od „Melancholii” do „Pasji”, Kraków 2007.

Plit F., Krajobraz kulturowy – czym jest?, Warszawa 2011.

Pogorzelska O., Zieleń w getcie warszawskim, „Kultura Miasta” 2009, nr 2–3, s. 71–79.

Pollack M., Skażone krajobrazy, przeł. K. Niedenthal, Wołowiec 2014.

Pomian K., Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja XVI–XVIII wiek, przeł. A. Pieńkos, Lublin 2001.

Porteous D. J., Krajobraz zapachów, przeł. M. Bartnicka, „Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej” 1989, nr 2, s. 195–219.

Pratt M. L., Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja, przeł. E. E. Nowakowska, Kraków 2011.

Rancière J., Estetyka jako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007.

Rapson J., Emotional memory formation at former Nazi concentration camp sites, w: Emotion in motion. Tourism, affect and transformation, ed. D. Picard, M. Robinson, Farnham, Surrey, Burlington 2012, s. 161–178.

Rapson J., Fencing in and weeding out: curating nature at former concentration camps in Europe, w: Emerging landscapes. Between Production and Representation, ed. K. Kamvasinou, E. Shinkle, D. Deriu, Farnham, Surrey, Burlington, Vermont 2014, s. 161–171.

Rapson J., Topographies of Suffering. Buchenwald, Babi Jar, Lidice, Berghahn, New York 2015.

Rawecki M., Strefa Auschwitz-Birkenau (Auschwitz-Birkenau Zone), Gliwice 2003.

Reprezentacje Holokaustu, wybór i oprac. J. Jarniewicz, M. Szuster, Kraków, Warszawa 2014.

Ritter J., Krajobraz. O postawie estetycznej w nowoczesnym społeczeństwie, przeł. Cz. Piecuch, w: Studia z filozofii niemieckiej, t. 2 (Szkoła Rittera), red. S. Czerniak, J. Rolewski, Toruń 1996, s. 45–66.

Rix M., The Golden Age of Botanical Art, London 2012.

Rolke T. (fot.), Schama S. (tekst), Tu byliśmy. Ostatnie ślady zaginionej kultury, przeł. B. Rymaniak, Warszawa 2008.

Rothberg M., Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, przeł. K. Bojarska, Warszawa 2015.

Rouillé A., Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną, przeł. O. Hedemann, Kraków 2007.

Rusiniak M., Obóz Zagłady Treblinka II w pamięci społecznej (1943–1989), Warszawa 2008.

Rymkiewicz J. M., Myśli różne o ogrodach, Warszawa 2010.

Sacha M., Dąb Goethego, czyli o ochronie pomników przyrody w III Rzeszy, w: Poszukiwanie sensów. Lekcja z czytania kultury, red. P. Kowalski, Z. Libera, Kraków 2006, s. 197–222.

Sacha M., Ogród koncentracyjny. O historii ogrodu zoologicznego w obozie koncentracyjnym Buchenwald, w: Bestie, żywy inwentarz i bracia mniejsi. Motywy zwierzęce w mitologiach, sztuce i życiu codziennym, red. P. Kowalski, K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara, Opole 2007, s. 241–255.

Said E., Kultura i imperializm, przeł. M. Wyrwas-Wiśniewska, Kraków 2009.

Sandler W., „Here Too Lies Our Lebensraum”. Colonial Space as German Space, w: Heimat, Region and Empire. Spatial Identities under National Socialism, ed. C.-C. W. Szejnmann, M. Umbach, Houndmills 2012, s. 148–165.

Sauerland K., Kontrowersja wokół wspinaczki Petrarki, w: Studia z filozofii niemieckiej, t. 2 (Szkoła Rittera), red. S. Czerniak, J. Rolewski, Toruń 1996, s. 167–180.

Sax B., Animals in the Third Reich: Pets, Scapegoats, and the Holocaust, New York 2000.

Schafer M. R., Muzyka środowiska, przeł. D. Gwizdalanka, „Res Facta” 1982, nr 9, s. 289–315.

Schama S., Landscape and Memory, London 1996.

Schlögel K., W przestrzeni czas czytamy. O historii, cywilizacji i geopolityce, przeł. I. Drozdowska, Ł. Musiał, posł. H. Orłowski, Poznań 2009.

Sehn J., Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1946, t. 1.

Sendyka R., Nie-miejsca pamięci i ich nie-ludzkie pomniki, „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 86–108.

Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsce pamięci, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 323–344.

Séralini G.-É.i in., Republished study: long-term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically modified maize, „Environmental Sciences Europe” 2014, vol. 26, iss. 1.

Séralini G.-É. in., Long term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically modified maize, „Food and Chemical Toxicology” 2012, vol. 50, iss. 11, s. 4221–4231.

Setkiewicz P., Z dziejów obozów IG Farben Werk Auschwitz 1941–1945, Oświęcim 2006.

Shallcross B., Rzeczy i Zagłada, Kraków 2010.

Sieradzka A., Lagermuseum. Muzeum obozowe w KL Auschwitz, Kraków 2016.

Simmel G., Most i drzwi. Wybór esejów, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2006.

Simmons L., Shame, Levinas’s Dog, Derrida’s Cat (and some fish), w: Knowing animals, ed. L. Simmons, P. Armstrong, Brill, Leiden, Boston 2007, s. 27–41.

Sites unseen. Landscape and vision, red. D. Harris, D. F. Ruggles, Pittsburgh 2007

Skalińska-Dindorf E., Z historii Oświęcimia. Lata międzywojenne, „Pro Memoria” 1995, nr 3.

Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej, red. J. Kowalska-Leder i in., Warszawa 2017.

Smykowski M, Krajobraz pośmiertny. Las Rzuchowski w perspektywie forensycznej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2018, nr 3, w druku.

Smykowski M., Eksterminacja przyrody w Lesie Rzuchowskim, „Teksty Drugie” 2017, nr. 2, s. 61–85.

Snyder T., Czarna ziemia. Holokaust jako ostrzeżenie, przeł. B. Pietrzyk, Kraków 2015.

Sobota A., Fotograficzne karty pocztowe, w: Aksjosemiotyka karty pocztowej II, red. P. Banaś, Wrocław–Warszawa 2004.

Sobota A., Szlachetność techniki. Artystyczne dylematy fotografii w XIX i XX wieku, Warszawa 2001.

Sommer P., Po stykach, Gdańsk 2005.

Sontag S., O fotografii, przeł. S. Magala, Kraków 2009.

Sontag S., Style radykalnej woli, przeł. D. Żukowski, Kraków 2018.

Steinbacher S., Auschwitz. Obóz i miasto, przeł. V. Grotowicz, Warszawa 2012.

Steinlauf M. C., Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady, przeł. A. Tomaszewska, Warszawa 2001.

Stilgoe J. R., Landschaft and Linearity. Two Archetypes of Landscape, „Environmental Review” 1980, vol. 4, no. 1, s. 2–17.

Stoler A. L., „Rozkład pozostaje”. Od ruin do rujnacji, przeł. A. Rejniak-Majewska, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2013 nr 4, http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/125/199 (data dostępu: 01.10.2018).

Strzemiński W., Teoria widzenia, Kraków 1958.

Sugiera M., Imiona Gai: myśląc o końcu antropocenu, „Prace Kulturoznawcze” 2018, nr 1–2, w druku.

Szczepan A., Krajobrazy postpamięci, „Teksty Drugie” 2014, nr 1, s. 103–126.

Szrojt E., Obóz zagłady w Bełżcu, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce” 1947, t. 3.

Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego, red. Ł. Banaszek, M. Wosińska, Sztutowo 2011.

Szymański T., Poczta obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (Oświęcim-Brzezinka), „Filatelista” 1965, nr 11, s. 203–206.

Szypulski P., Pozdrowienia z Auschwitz, „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” 2013, nr 3, http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/105/166 (data dostępu: 01.10.2018)

Taking-place: Non-Representational Theories and Geography, ed. B. Anderson, P. Harrison, Burlington 2010.

Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.

The Anti-Landscape, ed. D. N. Nye, S. Alkind, Amsterdam, New York 2014.

The Multispecies Salon, ed. E. Kirskey, Durham, London 2014.

The Routledge Companion to Landscape Studies, ed. P. Howard, I. Thompson, E. Waterton, London, New York 2013.

The Routledge Companion to the Enviromental Humanities, ed. U. K. Heise, J. Christensen, M. Niemann, London 2017.

Thrift N., Non-Representational Theory. Space, Politics, Affect, London, New York 2008.

Tokarska-Bakir J., Książka wyjścia, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, t. 25, Po Zagładzie. Narracje postkatastroficzne, 2005, s. 67–92.

Tokarska-Bakir J., Jeffrey Jerome Cohen: od olbrzymów – przez antropologię potworności – do postantropologii kamieni, w: Migracyjna pamięć, wspólnota, tożsamość, red. R. Sendyka, T. Sapota, R. Nycz, Warszawa 2016, s. 339–357.

Tokarska-Bakir J., Kontekst ocalenia. O empatii i żałobie w historii, literaturoznawstwie i gdzie indziej, „Teksty Drugie” 2004, nr 5, s. 190–199.

Tokarska-Bakir J., Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny 2004.

Tomczok M., Klimat Zagłady (w perspektywie powieści Pawła Huellego, Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Kuśniewicza i Piotra Szewca), „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 147–165.

Toniak E., Nie ma na świecie nic bardziej niewidocznego niż pomnik, „Obieg”, 14.04.2010, http://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/prezentacje/16901 (data dostępu: 01.10.2018).

Towards Open Form / Ku formie otwartej. Oskar Hansen, red. J. Gola,Warszawa 2005.

Turai H., Waldsee 1944 Postcard Exhibition: „A Woodland Lake” in Auschwitz, „Judaism: A Quarterly Journal of Jewish Life and Thought” 2006, vol. 55, iss. 3–4, s. 65–72.

Ubertowska A., Holokaust. Auto(tanato)grafie, Warszawa 2014.

Ubertowska A., Kamienie niepokoją się i stają się agresywne. Holokaust w świetle ekokrytyki, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2015, nr 25, Po Zagładzie. Narracje postkatastroficzne, s. 93–111.

Ubertowska A., Natura u kresu (ekocyd), „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 33–44.

Węglarczyk B., W Bełżcu stanie niezwykły pomnik ofiar Holokaustu, http://serwisy.gazeta.pl/swiat/1,34254,634176.html, 09.01.2001, (data dostępu: 03.03.2009).

Weisman A., Świat bez nas, przeł. J. Mrzigod, Gliwice 2007.

Welzer H., Wojny klimatyczne. Za co będziemy zabijać w XXI wieku?, przeł. M. Sutowski, Warszawa 2010.

Whatmore S., Hybrid Geographies: Natures, Cultures, Spaces, London 2002.

Whittle T., Łowcy roślin, przeł. L. Hausbrandtowa, Warszawa 1976.

Wobec Formy Otwartej. Idea – utopia – reinterpretacja, red. M. Lachowski, M. Linkowska, Z. Sobczuk, Lublin 2009.

Wolschke-Bulmahn J., Gröning G., The National Socialist Garden and Landscape Ideal. Bodenständigkeit (Rootedness in the Soil), w: Art, Culture and Media under the Third Reich, ed. R. A. Etlin, Chicago, London 2002, s. 73–97.

Wolschke-Bulmahn J., The Nationalization of Nature and the Naturalization of the German Nation: „Teutonic” Trends in Early Twentieth Century Landscape Design, w: Nature and Ideology. Natural Garden Design in the Twentieth Century, ed. J. Wolschke-Bulmahn, Washington 1997, s. 187–219.

Wolska D., Odzyskać doświadczenie. Sporny temat humanistyki współczesnej, Kraków 2012.

Wood I. M., Tigers of the Death’s Head. SS Totenkopf Division’s Tiger Company, Mechanicsburg 2013.

Wóycicka Z., Przerwana żałoba. Polskie spory wokół pamięci nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady 1944–1950, Warszawa 2009.

Współczesna przeszłość, red. U. Stępień, Poznań 2009.

Wylie J., Landscape, London and New York 2007.

Wylie J., The spectral geographies of W. G. Sebald, „Cultural Geographies” 2007, no. 14, s. 171–188.

Yates F., Sztuka pamięci, przeł. W. Radwański, Warszawa 1977.

Young J. E., The Texture of Memory, Holocaust Memorials and Meaning, New Haven etc. 1993.

Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. P. Czapliński, E. Domańska, Poznań 2009.

Zając B., Szary czy zielony. Problemy związane z utrzymanie zieleni na terenach muzealnych, w: Chronić dla przyszłości. Międzynarodowa Konferencja Konserwatorska. Oświęcim, 23–25 czerwca 2003 roku, red. K. Marszałek, Oświęcim 2003.

Zając B., Zieleń w Auschwitz-Birkenau, Praca napisana w ramach Podyplomowego Studium Muzeologicznego zorganizowanego przez Instytut Etnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Oświęcim 2005.

Zaremba Ł., Pomiędzy okiem a (kraj)obrazem. Kultura wizualna, w: Granice kultury, red. A. Gwóźdź, współpr. M. Kempna-Pieniążek, Katowice 2010, s. 533–543.

Zawodna M., O porządkowaniu poobozowego świata. Sposoby postępowania ze szczątkami ludzkimi na terenach byłego KL Auschwitz-Birkenau od momentu ostatecznej ewakuacji obozu do powstania muzeum, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2012, nr 8, s. 145–175.

Zawodna M., „[…] pośrodku lasu była wielka, jasna polana”. Powojenna historia terenów byłego obozu zagłady w Bełżcu, w: Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Olsztyn 2008, s. 391–413.

Zemanek A., Historia botaniki, w: Dzieje nauki. Nauki ścisłe i przyrodnicze, red. M. Siwiec, Bielsko-Biała 2011, s. 404–405.

Zertal I., Naród z popiołów. Zagłada w dyskursie i polityce Izraela, przeł. J. M. Kłoczowski, Kraków 2010.

Zięba A., Podobóz Rajsko, „Zeszyty Oświęcimskie” 1965, nr 9, s. 75–108.

Ziębińska-Witek A., Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu, Lublin 2011.

Zierler D., The invention of ecocide. Agent Orange, Vietnam and the scientists who changed the way we think about the environment, Athens–London 2011.

Ziesing H., A flowery paradise in Auschwitz: The Garden of the Kommandant of Auschwitz, Rudolf Höß, „Centropa. A Journal of Central European Architecture and Related Arts” 2004, vol. 4, no. 2, s. 141–148.

Zimmerer J., Climate change, enviromental violence and genocide, „The International Journal of Human Rights” 2014, vol. 18, no. 3, s. 265–280.

Zimmerer J., Colonialism and the Holocaust. Towards an Archeology of Genocide, transl. A. H. Beattie, w: Genocide and Settler Society. Frontier Violence and Stolen Indigenous Children in Australian History, ed. A. Dirk Moses, New York 2004, s. 49–76.

Zong Bing, O malowaniu pejzaży. Przedmowa, przeł. M. Jacoby, w: Estetyka chińska. Antologia, red. A. Zemanek, Kraków 2007, s. 165–167.

Żychowski J., Wpływ masowych grobów z I i II wojny światowej na środowisko przyrodnicze, Kraków 2008.

Życia nie starczy. Z Aleksandrem Wąsowiczem rozmawia Piotr Paziński, „Midrasz” 2007, nr 4.